Het is juli, eindelijk vakantie! Tijd om te genieten van wat welverdiende rust, of dat nu in eigen tuin is of in het zonnige buitenland. Ik bevind me momenteel onder de stralende Italiaanse zon, genietend van het dolce far niente, heerlijk eten, en uiteraard een goed glas wijn.
Wat is er dan heerlijker dan een weids zicht op de wijngaarden van Barolo, tsjirpende krekels op de achtergrond, genieten van een glas rosé en het boek van Kristel Balcaen “Wijnboek voor Foodies” te lezen? Dit boek stond bovenaan mijn lijstje om te lezen tijdens mijn vakantie.
(c) Pelckmans / Wout Hendrickx
Wijn en Eten, een Perfecte Match
Voor mij is wijn en eten onlosmakelijk met elkaar verbonden. Ik geniet enorm van een heerlijke maaltijd, vergezeld van een goed glas wijn. Maar hoe weet je welke smaken perfect samengaan? En hoe leer je goede combinaties maken? Welkom in de wondere wereld van de wijn en food combinaties!
Appels en Peren
“Ik ben nooit naar een appelschool geweest, en heb ook geen diploma als peersommelier. Toch weet ik dat ik schone van Boskoop verkies boven granny smith, en liever doyennéperen lust dan conference,” schrijft Kristel in de inleiding van haar boek. “En dat vinden we normaal, want bij de meeste dranken en voedingsproducten vertrouwen we op onze smaak om te beslissen wat we lekker vinden. Voor wijn ligt dit anders. Op de een of andere manier zijn we er in de wijnwereld in geslaagd om ons kernproduct, gegist druivensap, te omringen met elitisme en mystiek. Daardoor hechten wijnliefhebbers soms meer waarde aan scores en beoordelingen door anderen dan aan wat hun eigen zintuigen hun vertellen.”
Over Kristel Balcaen
Kristel Balcaen is een veelzijdige wijnexpert met vele titels op haar naam. Ze is Sommelier-Conseil, heeft internationale prijzen gewonnen, werd in 2018 verkozen tot Champagneambassadeur en Wine Lady of the Year, en heeft onlangs haar opleiding Master of Wine afgerond. Naast haar expertise in wijn, is Kristel ook herborist, een enthousiaste hobbykok en stadstuinier.
Ik heb zelf bij haar les gevolgd tijdens mijn opleiding sommelier-conseil en was steeds geboeid door haar zeer gestructureerde en interessante lessen. Toen ze me vertelde dat ze een boek aan het schrijven was, wist ik meteen dat het een toegankelijk en boeiend werk zou worden, geschikt voor zowel de eenvoudige foodie als de ervaren wijnkenner.
(c) Pelckmans / Wout Hendrickx
Een reis door de wereld van wijn
In “Wijnboek voor Foodies” neemt Kristel je stap voor stap mee in de essentie van wijn. Ze bespreekt de belangrijkste stijlen en hun herkomst, en gidst je langs de meest food-friendly druiven en klassieke wijn-spijscombinaties.
Bovendien legt ze uit waarom deze combinaties zo goed werken. Voor de foodies die een stap verder willen gaan, biedt Kristel een diepere duik in de wereld van aroma’s en smaakcomponenten van zowel wijn als gerecht.
Zo leer je niet alleen de perfecte wijn bij een gerecht te vinden, maar ook gerechten aan te passen aan de wijn.
In het eerste deel legt Kristel op een heldere manier uit waar ter wereld wijn gemaakt kan worden en waarom juist daar en niet elders. Wat doet zonlicht met een druif? Hoe komt het dat sommige wijnen meer alcohol bevatten dan andere?
Ze bespreekt de verschillende klimaten en welke wijnstijlen je daar kunt verwachten. De belangrijkste druiven passeren de revue en ze daagt je uit om een Sauvignon Blanc uit de Loire te proeven naast een exemplaar uit Nieuw-Zeeland, of een Pinot Noir uit Duitsland naast een Pinot uit Chili.
Natuurlijk schenkt ze ook aandacht aan hoe wijn wordt gemaakt en hoe je kan beoordelen of een wijn goed is of niet. Of gewoon ‘lekkere wijn’.
Typisch Kristel om zoveel ‘saaie’ informatie op een vlotte en toffe manier neer te pennen.
‘Somm Style’ of ‘Chef Style’
Het tweede deel van het boek focust op de combinatie van wijn en gerechten, en dat zal voor veel wijnliefhebbers het meest interessante deel zijn.
Kristel legt uit hoe je een fijne wijn kiest bij je gerecht of andersom. Haar 3-stappenmethode helpt je zowel van een wijn uitgaan om een geschikt gerecht te zoeken (de ‘somm style’) als bij een bestaand gerecht een passende wijn te serveren (de ‘chef style’).
Ze deelt wijnen en gerechten in bepaalde stijlen in en biedt aromabruggen aan waarmee je de wijn-gerecht combinatie kunt perfectioneren.
Aan hand van verschillende voorbeelden hiervan ga je perfect begrijpen hoe je wijn en eten op elkaar afstemt.
(c) Pelckmans / Wout Hendrickx
Aroma’s & Experimenten
Meer dan 50 pagina’s zijn gewijd aan aromabruggen tussen wijn en gerecht, Kristels favoriete onderwerp. Ze werkt schematisch door aromafamilies en hun kenmerken te benoemen, en beschrijft talloze thuisexperimenten om te ervaren hoe aroma’s in gerechten en wijn samenkomen.
(c) Pelckmans / Wout Hendrickx
Een Must-Have voor elke wijnliefhebber
Kristel heeft een boek geschreven waar elke wijnliefhebber iets uit kan halen om wijnen beter af te stemmen op gerechten. Het is een prachtig cadeau voor elke wijnliefhebber.
Het boek is te koop voor €29,50 en wordt uitgegeven door Pelckmans Uitgevers
Ik kijk alvast uit naar een heerlijk glas Barolo bij de ’tagliata di manzo’ vanavond.
De magie van terroir: hoe de Provence roséwijnen perfectioneert
Met het langdurige slechte weer hier in België lonkt Zuid-Frankrijk misschien wel om last-minute te vertrekken en daar de beste roséwijnen te ontdekken.
Wist je dat de Provence het enige wijngebied ter wereld is dat gespecialiseerd is in de productie van roséwijn? De Provence strekt zich uit over bijna 200 kilometer tussen de Middellandse Zee en de Alpen. Het landschap van de Provence is buitengewoon divers en betoverend, met lavendelvelden, olijfbomen, pittoreske dorpjes en natuurlijk de azuurblauwe Middellandse Zee. Dat maakt de regio een hele populaire reisbestemming, maar dat komt natuurlijk ook door de frisse, elegante roséwijnen met smaken van exotisch fruit en witte bloemen!
fotorecht (c) Pauline Chardin – CIVP
De Provence, pionier in de productie van roséwijn.
De eerste sporen van wijnbouw in de Provence gaan duizenden jaren terug. Al in 600 voor Christus vestigden de Feniciërs zich in het gebied wat nu de Provence is en introduceerden de druif. Aan het begin van de 20e eeuw besloten wijnboeren in de regio zich te verenigen en hun kennis te bundelen. De Provence, bestaande uit de drie AOP’s Côtes de Provence, Coteaux d’Aix-en-Provence en Coteaux Varois en Provence, is nu het enige wijngebied ter wereld dat zich voor 90 procent specialiseert in de productie van roséwijnen. Elk van de drie appellations heeft verschillende klimaat- en geografische omstandigheden, wat leidt tot een diverse selectie roséwijnen.
fotorecht (c) Pauline Chardin – CIVP
Dankzij de perfecte groeicondities in de Provence kunnen de wijnboeren druiven produceren met een perfecte balans. Dit zorgt voor unieke wijnen in haar soort. De duizenden zonne-uren per jaar, warme zomers, het mediterrane klimaat en de wind zorgen voor optimale omstandigheden die zorgen voor natuurlijke regulering en bescherming van de druiven. De Provence beschikt over vlakke maar goed absorberende bodems, die ideaal zijn voor het verbouwen van druiven. Deze unieke klimaatomstandigheden bevorderen een gezonde groei van de wijnstokken: de wind houdt de wijnstokken droog en geventileerd, waardoor ze beschermd zijn tegen schimmelziekten en er zo minder kunstmatige bestrijding nodig is.
fotorecht (c) Pauline Chardin – CIVP
Perfect terroir in de Provence
Roséwijnen uit de Provence worden beschouwd als de beste roséwijnen ter wereld, omdat ze hoge standaarden hebben voor de kwaliteit van de wijnen. Maar, zoals met elk goed recept, kan een perfecte roséwijn alleen gemaakt worden van perfecte druiven.
De wijnregio biedt een verscheidenheid aan terroirs die unieke roséwijnen produceren. Zo domineren de kalkrijke bodems en het mediterrane klimaat in de AOC Côtes de Provence, dat resulteert in roséwijnen met een lichtroze kleur en een fruitig-bloemige smaakstructuur met minerale nuances.
De AOC Coteaux d’Aix-en-Provence, met zijn steenachtige klei- en kalkbodem, produceert lichte, soepele rosés die gangbaar zijn voor elk gezelschap.
In de AOC Coteaux Varois en Provence daarentegen, wordt kalksteen en kleigrond afgewisseld met gebieden met grind en vuursteen. Samen met de koude, droge noordenwind zorgt dit voor droge, felgekleurde rosés met complexe aroma’s van vers fruit en kruiden. Voor iedere wijnliefhebber wat wils in de Provence!
Aan druivenrassen geen gebrek
In totaal worden er maar liefst 18 (!) verschillende druivenrassen verbouwd in de Provence. De drie belangrijkste druivenrassen voor roséwijnen zijn Grenache, Cinsault en Syrah. Het blenden van wijnen is traditie in deze regio. Het zorgt voor een perfecte harmonie tussen de druivenrassen en geeft, naast de bodem- en klimaatomstandigheden, de wijnen hun karakteristieken en vele nuances. Deze variëren tussen frisheid, exotisch fruit en witte bloemen. Dankzij de duizenden jaren ervaring van de wijnboeren en de perfecte groeicondities in de regio, groeien de druivenrassen goed en geven ze de roséwijnen de uitzonderlijke identiteit.
Grenache: Één van de meest aangeplante druiven ter wereld omdat deze goed kan tegen zeer warme weersomstandigheden. Deze geven genereuze en gestructureerde wijnen, en aroma’s van rode vruchten.
Cinsault: Wordt meestal aan andere druiven blends toegevoegd, maar wordt in de Provence veel gebruikt voor de productie van rosé wijnen. De druif produceert fijne, zachte wijnen met bleke kleuren en licht fruitige aroma’s.
Syrah: Syrah is een kruidige druif die zelden alleen te vinden is in rosé’s, maar wel vaak gebruikt wordt om toe te voegen aan andere druiven. Het bekende karakter is vaak pittig, met veel zwart fruit en geeft de wijn een mooie, levendige kleur.
Carignan: Hele vruchtbare druif, die vaak wijnen geeft met een hoog alcoholgehalte. Deze wordt tegenwoordig minder aangeplant in de Provence en wordt vaak geblend met Grenache, om de aroma’s van rood fruit te versterken.
Mourverdere: Ook bekend als Monastrell in Spanje. Deze druif produceert robuuste en alcoholische wijnen met aroma’s van zwart fruit en kruiden. In rosé heeft deze vaak een sterk aroma van violet en blauwe/zwarte bessen.
Tibouren: Is een minder bekende druif, maar is een authentieke druif uit de Provence. Hij is herkenbaar aan zijn bleke zalmkleur en rijke, bloemige geur.
Rolle: Het druivenras Rolle, synoniem voor Vermentino, is wijdverspreid in de Provence. Hij rijpt laat en heeft een warm klimaat nodig. Rolle geeft volheid aan de wijn en zorgt voor een aroma van citrusvruchten, peren, amandelen en venkel.
De wijnregio Provence
Beschermde Oorsprongsbenaming (AOP) – Appellation Origine Protégée
Dit is het hoogste kwaliteitslabel in Europa voor wijnen. Het betekent dat alle stappen van de productie van de wijn, van de druiventeelt tot het bottelen, volgens erkende vakkennis binnen hetzelfde geografische gebied plaatsvinden. Dit geeft de wijn zijn unieke eigenschappen en karakteristieke smaak.
De drie grote regio’s zijn:
Côtes de Provence
Klimaat & wijnen: De grootste streek binnen de Provence, die zich voornamelijk aan de kust bevindt. Dankzij de koele lucht van de zee en de niet extreem stijlen gebieden is dit om wijn te maken de populairste streek. De wijnen zijn heel licht fruitig, maar vooral droog, hebben lichte zuren en licht kruidig en mineraal.
Klimaat & wijnen: De op één na grootste streek, met harde zon en flinke wind en de meeste mineralen in de ondergrond. De wijnen hebben over het algemeen een hogere zuurgraad en kruidiger karakter dan de fruitigere stijlen uit de andere delen.
Klimaat & wijnen: De kleinste en moeilijkste wijnstreek van de drie. Het is hooggelegen en heeft veel smalle stukken en hele stijlen hellingen, waardoor het voor veel producenten een uitdaging is. Daarnaast ligt de gehele streek erg landinwaarts, waardoor het er iets warmer is dan in de andere streken. De wijnen uit dit gebied zijn over het algemeen voornamelijk fruitig en fris.
De vraag naar premium roséwijnen blijft dus toenemen, en het is geen wonder dat wijnliefhebbers steeds vaker hun weg vinden naar de Provence. Met haar unieke terroir en eeuwenlange traditie van wijnbouw, biedt deze regio roséwijnen van ongeëvenaarde kwaliteit. De diversiteit van het landschap, het mediterrane klimaat en de vakbekwaamheid van de wijnboeren resulteren in roséwijnen die variëren van fris en fruitig tot complex en kruidig. De Provence, met zijn 18 verschillende druivenrassen en drie vooraanstaande AOP’s, heeft zich terecht gevestigd als de pionier in de productie van roséwijn.
Laat het maar zomeren: verse mosselen, culinaire tips en de goede wijnsuggesties
Het is bijna weer zover, het hoogtepunt van de Belgische culinaire zomer: de mosselen.
Vanaf juli zijn de verse mosselen terug volop verkrijgbaar, rechtstreeks uit de Belgische of de Zeeuwse wateren. Dit is het moment bij uitstek om te genieten van mosselen in hun puurste vorm, of om te experimenteren met diverse bereidingen. Als we denken aan het klaarmaken en eten van het typische Belgische gerecht bij uitstek, dan willen we daar uiteraard een bijpassende wijn bij serveren.
Uiteraard hangt de wijnkeuze af van hoe je mosselen klaarmaakt: de meest gekende bereidingswijze is de mosselen natuur of met witte wijn, maar je kan ze ook gratineren of met look en room klaarmaken.
Hoe je ze ook bereidt, kies altijd voor een droge witte wijn metvoldoende zuren, die passen perfect bij de ziltige smaak van de mosselen.
Ga nooit voor wijnen met een houtopvoeding want die matchen totaal niet met de smaak van de ziltige mossel. De meest gekende mosselwijnen zijn de Entre Deux Mers en de Muscadet maar persoonlijk vind ik het veel leuker om nieuwe horizonten te verkennen en een funky wijn te kiezen uit een minder gekende wijnregio of van een minder gekende druif.
Ik ging op bezoek bij enkele gerenommeerde West-Vlaamse wijnzaken om enkele tips bijeen te sprokkelen welke wijn zij voorstellen bij onze Belgische trots: de mosselen.
Deze wijnsuggesties gaan zeker en vast je mosselgerecht naar een hoger niveau tillen en ik ben er van overtuigd: Scoren zal je bij de tafelgasten.
Mosselen natuur en mosselen met witte wijn
Wijnsuggestie: De klassieke bereiding van mosselen natuur of in witte wijn vraagt om een wijn die de aroma’s van het gerecht versterkt. Een lichte, droge wijn waar we het ziltige van de zee ook terugvinden.
Gianluca di Taranto van Crombé wijnen uit Kortrijk gaf mij zijn persoonlijke wijnsuggestie: Getariako Txakolina, Bengoetxe 2022 – Baskenland Spanje- €12,90
Een blend van de typisch Baskische druivenrassen Hondarrubi Zuri & Hondarrubi Beltza. Van de drie subzones in Txakolina is Getariako diegene het verst verwijderd van de oceaan, doch met het koelste klimaat. Deze wijn kreeg een korte opvoeding op de lies, autochtone gisten.
Het is een strakke, lineaire en ziltige witte wijn. Delicate neus met groene appel, citrus en sea breeze. Erg fris, en lang. Je kan hem zowaar de ’Spaanse Muscadet’ noemen.
Leuk weetje; dit is al sinds jaar en dag de tweede huisapero bij de wereldbefaamde bistro in Girona ‘Celler de Can Roca’. De familie maakt deze cuvée specifiek voor de Roca-broers maar dan zonder toegevoegde sulfieten. De versie voor Crombé wijnen heeft een minimale dosis SO2, enkel bij de botteling, dit voor de stabilisatie van de wijn. https://www.crombewines.com/products/bengoetxe-getariako-txakolina-2022
Mosselen met look en room
Wijnsuggestie: De romigheid van dit gerecht vraagt om een wijn met een vol mondgevoel maar nog steeds voldoende zuurgraad.
Ik kreeg hiervoor een uitstekende tip van Sara Adam, DipWSET en eigenaar van Taste Wine by S in Harelbeke.
In het Westen van Sicilië vinden we het domein Cantine Fina, omgeven met de verfrissing van de watermassa’s zijn de wijngaarden aangelegd met aromatische druiven die een frisse toets krijgen. Deze heerlijk, toegankelijke witte wijn gemaakt van 100% Grillo heeft alles om je gerecht tot een nieuwe hoogte te brengen. Een mooie rondeur, stevige smaken, met wat crisp, kruidigheid en een klein bittertje zorgen ervoor dat het ziltige van de mosseltjes mooi aanwezig blijft naast de room in het gerecht.
Mosselen met tomaat en verse kruiden
Wijnsuggestie: Ga voor een wijn met een goede zuurgraad en fruitige tonen, de zuurtjes van de tomaten gaan perfect bij de sappige zuren van de Sauvignon Blanc.
Op mijn zoektocht naar kwalitatieve wijnzaken in West-Vlaanderen kan je uiteraard niet buiten Matthys wijnen in Brugge. Nick vertelde mij waarom hij deze wijn verkiest bij mosselen met tomaat en basilicum.
Loveblock Sauvignon Blanc is een topkeuze voor gegrilde mosselen met tomaat en basilicum. De frisse en levendige zuurgraad van de wijn past goed bij het ziltige van de mosselen en zorgt voor een gebalanceerd gerecht.
De subtiele kruidige tonen van de wijn, zoals basilicum, gras en groene peper, vullen de verse basilicum in de mosselen mooi aan. De citrus- en tropische fruitsmaken, zoals limoen, pompelmoes en passievrucht, versterken de zoetheid van de tomaten en de delicate smaken van de mosselen. De minerale ondertonen van de wijn benadrukken ook de smaak van de mosselen.
De frisheid van de wijn is een mooi contrast met de rokerige smaken van de barbecue, waardoor het gerecht niet overheerst wordt en er een perfecte balans ontstaat.
Wijnsuggestie: Mosselen op Aziatische wijze hebben vaak een complexe smaak met frisse, pittige en soms zoete tonen. Denk aan ingrediënten zoals gember, citroengras, chili, knoflook, en soms kokosmelk of sojasaus. Deze smaken vragen om een wijn die frisheid, mineraliteit en een lichte fruitigheid biedt om het gerecht in balans te brengen zonder de smaken te overheersen.
Hiervoor ging ik langs in de bekende wijnzaak Santé Wines van top sommeliers Dries Corneillie en Benoît Couderé in Sint-Andries Brugge waar ik deze mooie wijnsuggestie vond voor bij de mosselen met curry.
De Grüner Veltliner staat bekend om zijn fijne zuren frisse karakter. Dit helpt om de pittigheid en rijkdom van de Aziatische kruiden en specerijen in balans te brengen en het gerecht op te frissen. Bovendien heeft deze wijn een uitgesproken mineraliteit, wat goed samengaat met de ziltige en soms umami-smaken van de mosselen.
De subtiele fruitige tonen van de Grüner Veltliner, zoals groene appel en citrus, completeren de frisse en levendige smaken van het gerecht zonder ze te overheersen. Dit maakt de wijn een veelzijdige begeleider die de complexiteit van de Aziatische keuken aanvult.
Het mosselseizoen biedt een heerlijke gelegenheid om te genieten van deze culinaire schat uit de zee. Door de juiste bereidingen en bijpassende wijnen te kiezen, kun je de smaak van de mosselen optimaal tot hun recht laten komen. Laat je daarbij adviseren door een lokale West-Vlaamse wijnzaak. Het zijn échte vakmensen die de perfecte wijnsuggestie kunnen aanbevelen bij je gerechten, zodat elke maaltijd een feest wordt.
Annick De Wilde
sommelier-conseil | WSET3 certified
Alsace Rocks! De wijnen uit de Elzas zijn helemaal hip deze zomer
Wat is er heerlijker om erop te trekken in de natuur met het gezin of vrienden en volop te genieten van al het moois in onze buurt? Stel je voor, een dag met schitterend mooi weer…. De zon hoog aan een azuurblauwe hemel, een zacht briesje en een zalige 22 graden…. Ik heb er al goesting in. De picknickmand heb ik gevuld met veel lekkers en vooral met allerlei hapjes met verse kruiden die in de vrije natuur terug te vinden zijn, een echte culinaire trend anno 2024 en bovendien lokaal, biologisch, afvalvrij en goedkoop! (Tekst en foto’s Annick De Wilde, www.vinotes.be).
Wat uiteraard niet in mijn picknickmand mag ontbreken is een gekoelde fles wijn uit de Elzas regio. Wist je dat deze regio gekend staat voor zijn aromatische en witte fris-fruitige wijnen die perfect samen gaan met de picknick?
Wanneer we ons rood-wit geblokte tafelkleed uitspreiden op het gras in de schaduw van enkele lindebomen, is het tijd voor de aperitief. We kraken de fles Crémant d’Alsace Brut en lengen ons glas aan met een scheutje meidoornbloesemsiroop. Lekker en verfrissend om de picknick mee te starten.
Uit onze koeltas halen we de hapjes gemaakt met wilde kruiden zoals kaasblokjes met brandnetel, tartaar van gerookte makreel met zuring, een pesto met paardenbloemblad en een typische Elzasser quiche met daslook.
Uiteraard mag een lekkere fles wijn hierbij niet ontbreken. Heerlijk buiten genietend van het weidse uitzicht kiezen we voor een witte fris-fruitige wijn met aroma’s van citrus, groene appel en minerale toetsen. Hieronder vind je een mooie selectie die ik voor jou gemaakt heb.
Kriebelt het na het proeven van de Elzas wijnen om een trip te maken naar deze schitterende regio in Frankrijk? Zeker doen, Op een 5-tal uurtjes van Brussel sta je in één van de zonnigste wijnregio’s van Frankrijk.
De wijnregio met het meest aantal zonne-uren per jaar
De Elzas is één van de zonnigste streken van Frankrijk. Goed beschermd achter de bergketen van de Vogezen valt hier weinig regen en schijnt de zon zo een 1.800 uren per jaar. Ook al ligt de regio in het Noordoosten van Frankrijk aan de grens met Duitsland, toch hebben ze bijna evenveel zon als in de stad Perpignan nabij de Spaanse grens.
De wijnregio Elzas is enorm in beweging, hij leeft, vernieuwt, past zich aan in het veranderde consumptiegedrag en doet het zeer goed qua maken van cool-climate wijnen. De belangrijkste druivenrassen die we terugvinden, noemen ze dan ook de ‘edele druivenrassen’.
Op de eerste plaats hebben we uiteraard de Riesling, gevolgd door Pinot Gris, Muscat, Gewürztraminer, Muscat en in 2022 is daar ook in rood de Pinot Noir bijgekomen.
Door de aanplant van deze aromatische druivenrassen kunnen we dan ook heel wat wijnstijlen maken van mooie witte wijnen met krokante zuurtjes tot een aromatische Crémant d’Alsace, een kruidige Pinot Noir of Gewürztraminer. Voor elke gelegenheid en voor elke type wijnliefhebber vinden we een perfecte Elzas wijn. Wist je trouwens dat de Elzas-wijnen zich gemakkelijk laten herkennen aan de typische slanke, lange fles, genaamd de ‘flûte d’Alsace’?
Elzas is Alsace & it rocks
Het leuke aan deze regio is wanneer je langs de wijnroute rijdt, je bijna enkel familiebedrijven tegenkomt, die de passie voor het maken van schitterende wijnen generatie na generatie doorgeven. Met de vele vakwerkhuizen, zijn Germaans klinkende namen lijkt de Alsace soms Duits, maar het is een Franse wijnstreek. De regio heeft door de jaren heen meerdere keren van eigenaar gewisseld tussen Duitsland en Frankrijk, wat heeft geleid tot een unieke culturele blend. De inwoners zijn trots op deze mix met het beste van twee werelden, vandaar dat we ook beide benamingen door elkaar gebruiken Elzas is Alsace en it rocks!
Sta jij nu al te popelen om te vertrekken? Tot 21 juli 2024 kan je elke zondag genieten van wijnen, hapjes, muziek en workshops op één van de Grand Cru locaties van de Alsace.
Terroir Tours
De Terroir Tour is dé zomerse manier bij uitstek om de uitzonderlijke terroirs van Elzaswijnroute te ontdekken. Tot 21 juli 2024 kan je elke zondag genieten van het beste uit de regio met een lokaal festival. Meer dan 100 wijndomeinen nemen hieraan deel. Je kan meedoen aan verschillende workshops, proeven van regionale delicatessen tot fusion- en streetfood, allemaal bereid door chef-koks en restaurants uit de regio. Wil je even tot rust komen, dan is er een lounge en relax zone met ligstoelen waar je kan genieten van het allerbeste wat de Elzas te bieden heeft: zijn wijnen.
Meer info en data vind je terug op: https://www.latourneedesterroirs.fr
Beste lezers van onze 14-daagse ‘Wijnt(r)ips. Deze week gaan we het wat dichter bij huis zoeken. Recent woonde ik een masterclass bij over de Belgische wijnbouw en tijdens deze leerrijke avond werd heel wat informatie gegeven over de wijnen afkomstig uit onze achtertuin. Wist je trouwens dat onze Belgische mousserende en witte wijnen tot de wereldtop behoren?
Wereldwijde erkenning voor onze Belgische wijnen
Zo was er recent een persartikel waarin stond dat de Belgische wijn ‘Chardonnay Goud’ van het wijnkasteel Genoels-Elderen op de wijnkaart staat van het gerenommeerde Londense sterrenrestaurant The Fatduck met aan het hoofd topchef Hestor Blumenthal.
En ook in het maken van rode wijnen wordt ons land steeds beter. Daarvoor zijn we met een Belgische rode wijn eveneens in de internationale media verschenen.
In de Franse krant Le Monde prijst Josep Roca ‘Kontreir’ aan, een rode wijn van Pinot Noir, Dornfelder en Alocolon, gemaakt door de Wijnfaktorij in Antwerpen.
Die Josep Roca is niemand minder dan de sommelier van El Celler de Can Roca, een Spaans 3-sterrenrestaurant dat al twee keer uitgeroepen werd tot beste ter wereld.
Toch blijven onze Belgische wijnen bij het brede publiek nog te onbekend maar wat zou de reden hiervoor zijn? Zijn we dan niet chauvinistisch en trots genoeg op onze eigen Belgische wijnen of is er een gebrek aan communicatie?
De hoogste tijd om voor ons, wijnbloggers, journalisten en sommeliers onze Vlamingen te overtuigen om meer Belgische wijnen te consumeren. Let’s go for it !
De groei met vele uitdagingen van de Belgische wijnbouw
In 2023 telde België maar liefst 290 wijndomeinen, een stijging van meer dan 50% ten opzichte van vijf jaar geleden. De wijnbouw vertegenwoordigt hiermee één van de sterkst groeiende economische sectoren in België.
Toch blijven er nog heel wat werkpunten waar jammer genoeg de Belgische wijnbouwer zelf weinig of geen inspraak heeft.
-Beleidsverwarring: De Belgische wijnbouw valt voor een stuk onder de federale bevoegdheid Economie en voor een stuk onder de Vlaamse en Waalse bevoegdheden ‘landbouw en visserij’. Twee verschillende overheden die tot op vandaag nog altijd niet goed weten onder welke bevoegdheid ze de Belgische wijnbouw nu moeten plaatsen Bovendien zijn er nauwelijks overheidssubsidies om de wijnbouw als economisch verdienmodel te laten groeien. De wijnbouwer moet dus alles zelf maar subsidiëren.
-Erkenning Benamingen: Maar er heerst ook verwarring rond de erkende benamingen. Wijnen met een goedkeuring door de erkenningscommissie dragen de naam ‘Vlaamse landwijn’, terwijl wijnen zonder enige erkenning ‘Belgische wijn’ worden genoemd. Maar eerlijk gezegd, de benaming ‘Belgische wijn’ klinkt toch een pak commerciëler dan de stiefmoederlijke benaming ‘Vlaamse landwijn’. Het gevolg is dat wijnbouwers die hun wijnen keer op keer laten keuren door de erkenningscommissie feitelijk de dupe zijn tegenover de wijnbouwers die hun wijnen maken zonder enige controle van kwaliteit. Je kan je hier dus wel vragen bij stellen.
100% Belgisch
Net zoals in andere Europese landen hebben wij in België een appellatiesysteem de zogenaamde AOC of AOP wijnen. In Vlaanderen noemen ze dit BOB (Beschermde Oorsprongsbenaming). Zo hebben we o.a. BOB Heuvelland, Maasland en Hagelland …. Allemaal mooi klinkende namen, maar totaal niet gekend op de buitenlands markt. Is het misschien niet beter om één groot terroir of één grote BOB creëren voor heel Vlaanderen of België? Met de naam ‘Belgisch’ op het wijnetiket sta je toch veel sterker voor een groeiende export.
Gelukkig is er enkele jaren geleden het label ‘100% Belgisch’ opgericht, dit om de kwaliteit van Belgische wijnen te kunnen waarborgen. Het staat duidelijk vermeld op het wijnetiket zodat de consument duidelijk kan zien dat de wijn Belgisch is. Het label ‘100 % Belgisch’ mag de wijnbouwer enkel gebruiken als de wijnen voldoen aan de normen van de erkenningscommissie en de druiven voor de volle 100% uit België komen.
Het imago van Belgische wijnen is ook nog een groot werkpunt, zowel in België als in het buitenland. Neem bijvoorbeeld de naam ‘Vlaamse mousserende kwaliteitswijn’, Deze naam klinkt toch totaal niet zo aantrekkelijk als de benaming cava of prosecco. Maar we leven op hoop! Bij de Vereniging van Belgische Wijnbouwers is men volop aan het brainstormen om tegen einde 2024 een consensus te bereiken over een nieuwe, aantrekkelijkere naam die internationaal ook goed klinkt.
Innovatie en duurzaamheid
Het grote voordeel dat wij in België hebben en waar wij trots koploper in zijn tegenover de meeste Europese landen, is dat in België wijnbouwers meer en meer met ‘interspecifieke druivenrassen’ (hybriden of PIWI’s) werken. Dit zijn kruisingen van verschillende druivenrassen om zo een druivenras te ontwikkelen dat resistenter is tegen ziektes en meeldauw als gevolg van grillig en vochtig weer. Zo hoeft de wijnbouwer minder of nauwelijks te sproeien en kan hij aan duurzame wijnbouw doen.
En wat met de klimaatverandering in België? Is dit een opportuniteit of een uitdaging? Ik denk dat jullie het antwoord hierop wel kennen. Met de langdurige regen van de laatste maanden, de lange droge periodes van vorige zomer, de voorjaarsvorst waarbij de knoppen bevriezen … het vormt wel degelijk een zeer grote uitdaging voor de wijnbouwer.
Vele onder ons denken dat met de stijgende gemiddelde temperaturen we binnenkort in België het nieuwe Bourgogne worden, maar niets is minder waar. De wijnbouwers moeten voortdurend zoeken hoe ze kunnen omgaan met deze extreme veranderingen en bijsturen waar nodig.
Een veelbelovende toekomst voor de Belgische wijnen
Conclusie is dat, ondanks de vele uitdagingen, de Belgische wijnbouw een dynamische en veelbelovende sector is, en meer dan klaar staat om zijn plaats op het internationale toneel in te nemen.
Tijdens de masterclass heb ik vele Belgische wijnen kunnen proeven waarvan ik eerlijk mag zeggen dat geen enkele wijn ondermaats scoorde. Een dikke proficiat aan onze Belgische wijnbouwers! Het was dan ook zeer moeilijk om een persoonlijke selectie te maken. Enkele heb ik geselecteerd voor jullie lezers en deze beschrijf ik dan graag hieronder.
Mousserend
Entre Deux Monts – Wiscoutre – Blancs de Blancs (mousserend) https://www.entre-deux-monts.be/wijnen/wiscoutre/ De Wiscoutre wordt gemaakt van de witte druivenrassen Chardonnay en Auxerrois, Dit is de eerste mousserende wijn die het domein produceert sinds 2009. Bijna jaarlijks valt deze wijn in de prijzen. Aroma’s van rijp wit steenfruit, sinaasappelzeste en licht exotisch fruit. Deze wijn kan zowel als aperitief als bij een maaltijd genuttigd worden.
63% Pinot Noir en 37% Pinot Meunier De kleur is licht met aroma’s van biscuit, wit steenfruit en frisse appel. De lange tweede gisting op fles zorgt voor een fijne pareling die voor een aangename tinteling zorgt in de mond. De smaak is pittig, aromatisch en rijk. Veel lengte met een perfect gedoseerd bittertje in die finale. Een zeer mooi voorbeeld van wat we in eigen land qua mousserende wijnen kunnen bereiken. Zilveren Medaille op het Concours Mondial van Brussel 2022. Zilveren medaille Beste Belgische Wijn 2022.
Witte Wijnen
Entre Deux Monts – Pinot La Douve https://www.entre-deux-monts.be/wijnen/pinot/
De Pinot La Douve wordt gemaakt van Pinot Gris, Pinot Meunier en Pinot Noir. De naam La Douve komt van de rivier La Douve die naast de wijngaarden ligt.
Een frisse, aromatische en elegante wijn met lengte en spanning, die breed ingezet kan worden als aperitief, bij visgerechten of gevogelte.
d’Hellekapelle – Koolwitje – Blancs de Noir (2019) https://www.wijngoeddhellekapelle.be/
Lichte en verfrissende witte wijn gemaakt van blauwe Pinot Noir-druiven. Door een subtiele persing van volledige trossen en nagenoeg geen schilcontact wordt vermeden dat de rode kleur van de druif zich in de wijn manifesteert. Aroma’s van rijpe appel en steenfruit met een ziltige toets in de afdronk. Top als aperitief.
Rode Wijnen
Haksberg – Rocopo – Pinot Noir (2020) https://www.haksberg.be/wijnen Rocopo is een soepele houtgelagerde rode wijn met aroma’s van kers, braam en vanille, kruidige, rokerige toetsen en een lange afdronk. Beste Belgische wijn 2023
Domein Monteberg – Rondo Regent https://www.monteberg.be/index.php/nl/
Blend van Rondo en Regent – aangeplant op de zuidelijke flanken van de Monteberg op een bodem van ijzerzandsten. De rondo zorgt voor het fruitige karakter en de regent voor een licht kruidige ondertoon. Aroma’s van kleine rode bosvruchten, cacao en een lichte ondertoon van groene peper. Een mooi lange afdronk waarbij zuren en tannines in balans zijn.
Barbecuewijnen: een vurig pleidooi voor een goed glas erbij
We hebben de afgelopen dagen eindelijk kunnen genieten van het eerste lente- of zeg maar zomerzonnetje! Wat deed dat deugd, ik ben er zeker van dat menig onder jullie de barbecue van onder het stof gehaald hebben en gesmuld hebben van een lekkere ‘braai’ met familie of vrienden. Toch altijd wel zalig, die eerste keer buiten zitten, keuvelen, genieten van lekker eten en uiteraard lekkere wijnen erbij.
En daar wil ik het nu met jullie over hebben want barbecue is zoiets als een complete maaltijd met apero, groente koud en warm, vlees, vis en soms nog dessert op de barbecue als toemaatje.
Dus begin maar, zoveel verschillende gerechten en dan een wijn vinden die samengaat bij al die gerechten. Dat wordt even zoeken, maar ik ga jullie een beetje proberen mee op weg te zetten in de juiste keuze.
Enkele tips voor het kiezen van de juiste wijn bij de barbecue:
Kies een lichtere stijl: Zoek naar wijnen die niet te zwaar zijn. Zware wijnen met veel houtrijping kunnen te overweldigend zijn tijdens een barbecue.
Let op het alcoholgehalte: Vermijd wijnen met een hoog alcoholpercentage, zoals boven de 13,5%. Hiermee voorkom je dat je gasten snel te veel drinken en klop van de hamer krijgen.
Frisheid en fruitigheid: Ga voor wijnen die fris en fruitig zijn, met een medium alcoholgehalte en minimale houtrijping. Dit zijn goede doordrinkbare wijnen die goed passen bij de informele sfeer van een barbecue.
Betaalbare opties: Barbecuewijnen hoeven niet duur te zijn. Kies een wijn die vriendelijk geprijsd is, zodat je zonder zorgen nog een fles kunt openen als het gezellig is.
Hanteer de juiste serveertemperatuur van wijn: Bij het barbecueën is het vaak warm buiten, waardoor de temperatuur van de wijn snel te hoog kan worden. Als wijn te warm wordt geserveerd, kan de smaak van alcohol overheersen, wat zonde is! Het koelen van een fles wijn is daarom essentieel bij zomerse temperaturen.
Witte en rosé wijnen: Serveer deze het beste tussen de 6 en 12 graden Celsius. Dit zorgt voor een verfrissende ervaring en behoudt de delicate smaken van de wijn.
Rode wijnen mogen ook best licht gekoeld worden. Vaak worden rode wijnen veel te warm gedronken. De ideale serveertemperatuur voor rode wijn bij de barbecue ligt tussen de 14 en 16 graden. Dit helpt om de fruitige en frisse smaken van de rode wijn naar voren te brengen, zonder dat de alcohol overheerst. Er heeft toch niemand baat bij om na het eerste stuk vlees al beschonken de schoonmoeder moppen te vertellen.
Welke wijnen worden het nu concreet?
-Ga je voor wit: kies dan iets fris en fruitig: een Chardonnay uit een koel klimaat, Viognier of een blend uit de Rhône vallei. Een Spaanse Verdejo is ook altijd een topper. Bij vis op de barbecue mag de wijn zelfs een tikkeltje mineraal of rokerig zijn, een Sauvignon Blanc uit Nieuw-Zeeland zou ik daar zeker bij serveren.
Mooi meegenomen is dat je de witte wijn ook als aperitief drinken. Check zeker de acties bij de supermarkten van 5+1 of bag in box
-Rosé is nog altijd een topper op barbecuefeestjes en doet het bij ons thuis ook nog altijd goed. Voordeel van rosé is: je drinkt deze altijd goed gekoeld en het alcoholpercentage is niet té hoog. Gaat zowel bij groente, vis en vlees en bovendien ervaar je terug dat fris fruitige karakter zoals ik al enkele keren vermeld heb.
-Uiteraard bij een malse côte à l’os mag graag dat flesje rood. Maar ik zou daar nu niet mijn beste Pomerol voor uit de wijnkelder halen. Kies voor een soepele rode wijn met aroma’s van rood en zwart fruit, kruidigheid gemakkelijk te drinken is. Zeg maar juicy, vol met aangename zuurtjes en zachte versmolten tannines. Een wijn die je laat zin krijgen in een volgende slok.
Ik ben gaan rondsnuisteren in verschillenden grootwarenhuizen en detailzaken en kwam tot enkele mooie bevindingen.
Carmenère Riserva Privada – Central Valley Chili (Lidl – €3,99)
zwart en rood fruit, licht rokeriger, sappig, zwarte drop, ideaal bij gemarineerd vlees https://www.lidl.nl/p/carmenere-reserva/p28606
Cairanne AOP – Domaine Brusset Cuvée Sophie B (Colruyt – 8,89)
mooie blend van de Rhône klassiekers grenache, mourvèdre en syrah. Ideaal bij een sappige côte à l’os. https://www.colruyt.be/nl/producten/16624
Welkom op deze eerste aflevering van WijnT(r)ips, met deskundige medewerking van gediplomeerde sommelier en blogger Annick De Wilde van Vinotes die de redactie telkens voor haar rekening neemt. Deze zaterdag starten we met de wijnreis naar de Franse Roussillon-streek. Een boeiende reportage met alle mogelijke tips daarin verwerkt. Over twee weken komt er een nieuwe aflevering aan en einde mei voorzien we het thema ‘barbecue wijnen’. Heb jezelf vragen of suggesties dan mag je steeds een mailtje sturen naar annick@vinotes.be en info@hetnieuwsvanwestvlaanderen.be
ROUSSILLON, PROEF DE ZUID-FRANSE ZON IN JE GLAS (DEEL 1)
Afgelopen maand was ik uitgenodigd voor een trip naar Roussillon voor meer bekendheid te creëren rond hun wijnen. Voor mij was het de eerste keer dat ik de regio echt bezocht want in een vroeger leven doorkruiste ik Roussillon enkel op doorreis naar Spanje.
Als je de website bekijkt van CIVR staat de volgende tekst: “Roussillon, de meest zuidelijke wijngaard van Frankrijk, in de Pyrénées-Orientales nabij Spanje, ligt tussen de Middellandse Zee en de bergen. Dit amfitheater met een zonnig klimaat biedt een mozaïek van terroirs voor uitzonderlijke wijnen.”
Perpignan, een stad met Catalaanse flair
Op amper anderhalf uur vliegen van Charleroi Airport voelde ik mij direct in een Zuiderse charmante sfeer. Perpignan, de hoofdstad van Roussillon, ligt vlak bij de Middellandse Zee en ook de stad zelf voelt zeer zuidelijk aan. Boulevards met palmbomen en platanen, volop terrasjes met overheerlijke tapas, kleine steegjes met weggestoken lekkere restaurantjes. Kortom, de stad op zich is al meer dan de moeite waard om te bezoeken. Ook al ben ik hier voor het bezoeken van verschillende wijndomeinen, toch wil ik jullie de tip zeker meegeven om de stad Perpignan te bezoeken.
De acht verschillende winden van de Roussillon
Ik wil jullie eerst wat uitleg geven over deze meest zuidelijk gelegen wijnregio van Frankrijk. In Roussillon worden zowel droge wijnen als “Vins Doux Naturels” geproduceerd. Deze laatste vertegenwoordigt 78% van de totale productie aan versterkte zoete wijnen in Frankrijk.
Er zijn 2 IGP’s en 9 AOP’s in droge wijnen en 5 AOP in Vins doux Naturels.
overzicht appellaties droge wijnen Roussillon (c) vins du Roussilon
overzicht VDN appellaties Roussillon
Met meer dan 316 dagen zon per jaar heerst er in Roussillon een mediterraan klimaat met hete zomers, een milde herfst en winter en vooral regen tijdens de lente en de herfstmaanden.
Bijna dagelijks razen er verschillende winden door de wijngaarden zoals La Tramontane, la Marinade, L’Autan en de laatste jaren ook de warme Sirocco.
Vooral de droge noordelijke wind de Tramontane, zorgt ervoor dat er weinig of geen ziektes of schimmels voorkomen op de wijnstokken.
Bovendien had het niet gesneeuwd afgelopen winter en stond nu in het voorjaar de rivier La Têt al droog op meerdere plaatsen. Dit kan jammer genoeg negatieve gevolgen hebben voor de verdere groei van de wijnranken.
Meer vraag naar frisse witte wijnen
Als we over Roussillon spreken, dan hebben we het vooral over druivenrassen die zeer goed tegen de warme temperaturen bestand zijn.
Voor de witte druivenrassen zijn dat vooral Macabeu, Grenache Blanc, Grenache Gris, Carignan Blanc, Muscat en Rolle, Bij de blauwe druivenrassen vinden we vooral Carignan Noir, Grenache Noir, Mourvèdre, Cinsault en Syrah terug.
Wat mij tijdens deze trip vooral opviel, is dat wijnbouwers zich volop focussen op het maken van frisse witte wijnen. Dit doen ze omdat de vraag naar frisse witte wijnen wereldwijd aan het toenemen is.
Daarenboven wordt de wijnbouw door de klimaatsveranderingen een uitdagend gegeven in de regio.
Door de hoge temperaturen ontwikkelen vooral de blauwe druiven veel suikers waardoor de wijnen een hoog alcoholgehalte krijgen en zo soms fraîcheur missen.
Maury, een mix van schiste, zwarte mergel en garrigue
De eerste dag van mijn verblijf in Roussillon hebben we de omgeving van Maury ontdekt, De wijngaarden bevinden zich in de uitlopers van de Pyreneeën, op steile hellingen met arme, schistachtige bodems en zwarte mergel. In de lager gelegen gedeelten vinden de vooral garrigue terug. Dit specifieke terroir draagt bij aan de unieke smaak en stijl van de wijnen uit deze regio.
Maury is vooral bekend om zijn zoete, versterkte wijnen (VDN) die lijken op Porto. Deze wijnen worden gemaakt door het fermentatieproces te stoppen door het toevoegen van pure alcohol, waardoor restsuikers behouden blijven en de wijn een rijke zoetheid krijgt. Maury wordt ook geproduceerd in droge rode wijn en tijdens mijn bezoek aan verschillende wijndomeinen vernam ik dat men volop aan het lobbyen is om een witte Maury op de markt te brengen. Gezien de vraag naar zoete, versterkte en droge rode wijnen afneemt in tegenstelling tot frisse witte wijnen overweegt men om een Maury Blanc op de markt te brengen.
In de regio van Maury hebben we volgende domeinen bezocht:
De Loire-vallei ontkurkt: een droomreis voor elke wijnliefhebber
Een reis naar de Loire wordt meestal geassocieerd met bezoeken aan kastelen uit de tijden van Louis XIV maar wist je dat deze regio veel meer te bieden heeft dan enkel kastelen? Zo kan je ook een wijnreis maken langsheen de Loire met bezoek aan grote maar ook vele kleine wijndomeinen of chateaus. Onze wijnliefhebber annex sommelier/redactrice Annick De Wilde trok er zelf naartoe en kwam met niets anders dan hoogtepunten naar terug.
Ver weg ligt de Loire-regio niet. Vanuit Brussel-Zuid of Lille is het slechts een viertal uur reizen met de TGV tot in het hart van deze wijnregio. Op vlak van wijngebieden kan je de Loire indelen in vier grote regio’s die elk enorm verschillen qua klimaat en bodem. Dit geeft een enorme diversiteit van wijnstijlen en druivenrassen. Wist je trouwens dat de Loire regio de meest verschillende wijnstijlen heeft wereldwijd? Beginnend aan de oevers van de Atlantische Oceaan, hebben we de ‘Pays Nantais’: gekend om zijn minerale en ziltige wijnen, denk maar aan de Muscadet Sèvre et Maine, meest gekend om zijn combinatie met mosselen of fruits de mer. Gaan we volledig naar het oostelijke gedeelte, net ten Noorden van de Morvan en grenzend aan Bourgogne, dan bevindt zich daar de wijnregio ‘Centre Loire’ met zijn meest gekende wijnen de Sancerre en Pouilly Fumé op basis van de Sauvignon Blanc. Centraal in de Loire regio bevinden zich de meeste diverse wijnregio’s ‘Anjou’, ‘Saumur’ en ‘Touraine’. Dit laatste gebied heb ik mogen bezoeken op uitnodiging van het consortium ‘Vins du Vals de Loire’.
Aankomst met de TGV in Angers
Dit was in ieder geval mijn eerste bezoek aan Angers en ik was onmiddellijk gecharmeerd door deze prachtige stad. In de oude binnenstad kun je de rijke geschiedenis bijna proeven terwijl je door de smalle straatjes wandelt. De talrijke pleinen zorgen bij mooi weer voor een bijzonder gezellige sfeer. En als winkelen je ding is, dan vind je in Angers alles wat je maar kunt wensen, zelfs een warenhuis van Lafayette. Angers ligt niet aan de Loire, maar strekt zich uit over beide oevers van de rivier de Maine, die samen met de Loire het departement Maine-et-Loire zijn naam geeft. De stad staat beroemd om haar prachtige kasteel, en als je vanaf het kasteel de brug over de Maine oversteekt en naar links gaat, kun je een schitterende fietstocht langs de rivier maken naar de plek waar de Maine uitmondt in de Loire. Je fietst over een autovrij fietspad dat direct langs de oever van de Maine loopt.
Bezoek met degustatie in Château de Bellevue
Op maandag stond het eerste bezoek gepland aan Château de Bellevue in Val-du-Layon. De geschiedenis van deze wijnchâteau gaat terug tot in 1894 en is nu met Anne en Hervé Tijou toe aan zijn vijfde generatie. Zij beschikken over 35 ha wijngaarden, en zoals de naam het al doet vermoeden, een prachtig uitzicht zowel op de Loire als op de rivier Layon. Voor hun witte wijnen gebruiken zij de typische witte druivenrassen voor de Loire: vooral Chenin Blanc, (wordt ook Pineau de la Loire genoemd) een beetje Chardonnay en Sauvignon Blanc. Voor hun rode wijnen de typische Cabernet Franc, Cabernet Sauvignon en de minder gekende Grolleau voor rosé wijnen. De bodem rond Angers bestaat vooral uit schist met klei en leisteen wat gestructureerde stevige wijnen voortbrengt.
Hoera, degustaties
Bij de degustatie van enkele wijnen uit hun gamma bleven mij vooral bij:
-bij de droge witte wijn: de AOP Savennières ‘Eclat de Schiste’ gemaakt van 100% chenin, geplukt in verschillende triesen en rijping op eikenhouten vaten. Deze volle witte wijn met aroma’s van rijp geel fruit, bijna gestoofde abrikozen, kweeperengelei, honing en vanille is een perfecte begeleider van rijke vis en wit vleesgerechten. Denk maar aan kreeft à la nage of vol au vent de luxe met kalfszwezeriken of vederwilde. Maar ook bij harde kazen zoals comté of mimolette gaat deze wijn ook perfect.
-in de zoete witte wijnen of de Vins Moelleux: AOP Coteaux du Layon 1er CRU Chaumes ‘Les Guignardes’. De chenin druiven staan hier aangeplant op klei en kalksteenbodem en worden pas zeer laat op verschillende tijdstippen, afhankelijke van de overrijpheid of ‘pourriture noble’ van de druiven. Aroma’s van ananas, vijgen, lychees, vanille en kruiden doen je watertanden naar heerlijke gerechten om hierbij te serveren. Zoals foie gras, salade van gerookte eendenborst, blauwschimmelkazen geserveerd met peperkoek, tarte tatins van appel of peren.
Lokale keuken
Na het bezoek en de warme ontvangst van Anne Tijot gaat het voor de lunch richting Le Petit Manoir in Saint-Melaine-sur-Aubance. Een gezellige bistrot in het hart van de wijngaarden rond de rivier Aubance. Hier komen elke dag verschillende wijnboeren uit de regio eten. Een pure lokale keuken met een mooie wijnkaart. Kortom een adresje om zeker mee op te nemen tijdens je bezoek aan de Loire.
Overnachting in Le Prieure
Nadien verplaatsten we ons meer oostwaarts richting Saumur, waar we verbleven in Château Le Prieure. Dit elegante kasteel uit de 12de eeuw biedt terrassen met een uitzonderlijk panoramisch uitzicht op de rivier de Loire beneden. Het kasteel is gesticht in de Renaissance door benedictijner monniken en werd in de 20e eeuw volledig gerenoveerd. Een ondergrondse kelder met 3.000 flessen en een luxe bar, omringd door glazen ramen met uitzicht op de Loire, zijn de favoriete plekken van de gasten om te ontspannen met een topcuvée uit de Loire. Met een gastronomisch Frans restaurant en een bosrijk park van 60 ha biedt dit viersterrenhotel de perfecte luxe op slechts een klein eindje rijden van de belangrijkste toeristische locaties Saumur, Angers en Tours.
Paul Pisani-Ferry, een wijnboer met stijl
Tijdens de avond werden we vergezeld door Paul Pisani-Ferry van Château de Targe, een wijnkasteel opgericht in de 17de eeuw maar sinds de komt van de huidige generatie volledig overgeschakeld is op 100% biologische wijnbouw. Tijdens de degustatie van verschillende van hun wijnen sprongen er voor mij persoonlijk twee echt wel uit omdat je meestal met de rode wijnen uit de Loire op basis van Cabernet Franc direct denkt aan vegetale aroma’s van groene paprika, boontjes en tomatenbladeren. Maar dit was bij de rode wijnen van Château de Targé absoluut niet het geval. We hadden hier structuren van zeer mooi rijp rood fruit, wat gestoofde bramen, ondersteund door een fijne kruidigheid.
De AOC Saumur-Champigny ‘Clos Saint Père’, een nieuwe cuvée op de markt sinds 2020 is een lichte rode wijn ideaal als aperitief of bij lichte gerechten of visgerechten. Gezien de wijnbouwer kiest voor een vrij korte schilmaceratie blijven de fruitaccenten mooi behouden. De AOC Saumur-Champigny ‘Le Gory’ 2017, een moeilijk jaar om deze wijn te maken (door de uitzonderlijke weersomstandigheden: vorst, droogte) maar met een schitterend eindresultaat. Applaus. Een complex rode wijn met aroma’s van zwart gecompoteerd fruit, kruidigheid en versmolten tannines. Een dikke proficiat aan de wijnbouwer om in een exceptioneel jaar toch zo een schitterende wijn te kunnen voortbrengen.
De ondergrondse gangen en kelders van Saumur
Op dinsdag was het de beurt aan het imposante wijndomein ‘Gratien & Meyer’, opgericht door Alfred Gratien en Jean-Albert Meyer in 1864. Tot begin van de 21ste eeuw bleef het domein in familiebezit maar daarna werd dit populaire en gekende domein verkocht aan het Duitse concern Henkell & Co. Het domein is gekend voor zijn mousserende wijnen. Het loont zeker en vast de moeite om eveneens een bezoek te brengen aan dit domein met meer dan vijf kilometer ondergrondse gangen waar meer dan vier miljoen flessen liggen te rijpen. Je krijgt een perfecte rondleiding in het Frans of Engels met veel aandacht voor de productie van mousserende wijnen zowel in het verleden als nu. In de regio van Saumur zijn ongeveer een 1.000 kilometer aan onderaardse kelders en gangen uitgehouwen uit de kalk- en tuffeaubodem. Deze gangen worden gebruikt voor het rijpen van de mousserende wijnen op basis van Chenin.
Op visite bij Coco Chanel
Voor de middaglunch stond er nog een kort bezoek aan Saumur op het programma. Hoog boven de stad torent het kasteel waar je een prachtig uitzicht over de Loire hebt. Een bezoek aan het kasteel is trouwens best de moeite waard als je meer wilt weten over de geschiedenis van de stad. Een leuk weetje over Saumur is dat de modeontwerpster Coco Chanel er geboren is. We hadden de lunch met zicht op het kasteel in L’Essentiel, een bistronomisch restaurant met eenvoudige en verfijnde gerechten, waarbij lokale en seizoensgebonden producten mooi gecombineerd worden.
Welkom bij de Vlaamse Kathleen Van den Berghe
‘s Namiddags een bezoek aan van de Vlaamse Kathleen Van den Berghe. In de wijnwereld is zij een gekende naam want na haar vele studies in de wijnsector is zij nu bezig om de eerste vrouwelijke Belgische Master of Wine te worden. Kathleen is een gedreven ambitieuze vrouw die in 2010 een kasteel kocht in Coteaux Sur Loire. Ondertussen is het kasteel volledig gerenoveerd en zijn er verschillende gites bijgebouwd. Op dit domein kan je schitterend logeren in het midden van de wijngaarden. Naast de prachtige logies kan je ook terecht voor de heerlijke wijnen die op het domein gemaakt worden. Ondertussen hebben zij ook wijngaarden in de wijnregio AOP Quarts de Chaumes aangekocht om hun gamma te vervolledigen met witte wijnen op basis van chenin. Kathleen en haar team hebben er ook voor gekozen om 100% biologisch te werken. Naast het historische park waar je in alle rust kan wandelen, zijn er zowel buiten als binnen vele kunstwerken te bezichtigen.
Tijdens de uitgebreide degustatie was ik getriggerd door volgende twee wijnen:
-AOC Crémant de Loire ‘Blanc de Noirs de Minière’ brut nature: een mousserende wijn gemaakt van 100% Cabernet Franc. Met 48 maanden sur latte heeft deze Crémant een mooie volle rondeur, fijne parels, mondvullend met aroma’s van mirabellen en brioche, een ideale aperitief en een schitterend alternatief voor champagne.
-AOC Bourgeuil ‘Vignes Centenaires de Minière’: Cabernet Franc druiven afkomstig van 100 jaar oude wijnstokken geven deze wijn een mooie complexiteit. In de neus aroma’s van donkerrood gecompoteerd fruit, violetsnoepjes, kruiden en munt. In de mond was dit voor mij een ware smaak explosie: rood fruit, amandel, cassis en bramen, kruiden, minerale toetsen, vanille Wat deze cabernet zo mooi maakt is dat tannines zeer mooi versmolten zijn en zowel de zuren als de tannines dat alles mooi in balans is. Met een schitterend lange afdronk, kan de herfst met zijn stoofpotjes beginnen.
Tours, levendige stad aan de Loire
Na het uitgebreide bezoek inclusief uitgebreide degustatie op het chateau, verplaatsten we ons naar het centrum van Tours, de hoofdstad van de Touraine. Tours is een prachtige stad met bezienswaardigheden zoals Rue Colbert, een sfeervolle hoofdstraat met middeleeuwse architectuur, en Place Plumereau, een gezellig plein met pittoreske houten huisjes en terrasjes. De imposante gotische kathedraal Saint-Gatien en de historische abdijkerk Saint Julien zijn ook zeker een bezoek waard. Daarnaast biedt Tours interessante musea, zoals Musée des Beaux Arts met 1000 tentoongestelde werken en Musée du Compagnonnage, gewijd aan oude ambachten..
Familiedomein met passie: Champalou in Vouvray
Onze laatste degustatie van de wijntrip naar de Loire is naar het hart van de bekende regio Vouvray, ten oosten van Tours. Deze regio staat gekend voor zijn mousserende, stille droge, half-droge en zoete wijnen op basis 100% Chenin Blanc.(sec, demi sec of doux). De unieke appellatie van 2.200 ha ligt verspreid over acht gemeenten tussen Amboise en Tours, op de rechteroever van de Loire. De bodem bestaat vooral uit tuffeau, dit is wit-gele krijtsteen vermengd met zand en silex. Vouvray is dan ook een oneindigheid aan smaken en culinaire fantasieën…
Une vigneronne independente
Ons laatste bezoek is dan ook een topper, een klein familiedomein Champalou in Vouvray. We werden ontvangen door de uiterst charmante mama Catherine. De familie Champalou beschikt over 25ha in Vouvray en maken mousserende, droge en zoete witte wijnen. Respect voor het milieu en duurzame wijnbouw is hun leitmotiv. Ondertussen is de zaak van hun dochter Céline, een dynamische goedlachse en ambitieuze jonge vrouw die voor de overname haar expertise opgedaan heeft in Nieuw-Zeeland, Zuid-Afrika, Canada maar ook op Corsica en in de Languedoc. Het is door deze verrijkende ervaringen en de kennis van de verschillende wijnwerelden dat ze haar toekomst kiest: ‘une vigneronne independente’ van chenin in Vouvray. In de degustatieruimte van Champalou konden we de Vouvray in al zijn facetten proeven van mousserend, droog, halfdroog tot zoet.
Moeilijke keuze
Het was uitermate moeilijk om een keuze te maken uit hun geproefde wijnen want voor mij waren het één voor één allemaal toppers. Deze twee wil ik graag met jullie delen:
-Champalou Vouvray Sec 2022: De wijn toont een helder bleekgele kleur in het glas. In de neus aroma’s van subtiel geroosterde noten, delicate witte rozen en een vleugje rijpe appel. Bij de eerste slok valt mij een licht zoetje op, maar is perfect in balans met de aanwezige zuren, waardoor de wijn zijn frisheid behoudt. De smaak is rijk en complex, met uitgesproken fruittonen, hints van marmelade, een beetje munt, zachte witte peper en een subtiele rokerigheid. Een waar smakenpallet.
-Vouvray Les Tries 2003: De zoetheid, complexiteit en subtiliteit van deze zoete witte wijn vormen een explosie van smaken die op zichzelf voldoende zijn. Eigenlijk moet ik niets meer toevoegen dit is een godendrank! Deze uitzonderlijke vintage werd niet elke geproduceerd, enkel wanneer de druiven in optimale omstandigheden kunnen rijpen hebben voor de juiste pourriture noble.
Met dit laatste bezoek en deze laatste heel bijzondere wijn zit onze wijntrip naar de Loire er op. Terug richting Tours om daar de TGV op te stappen met een ruime bagage aan interessante wijngesprekken en bezoeken. Voor herhaling vatbaar……
Annick De Wilde, sommelier-conseil, met dank aan Vins de Vals de Loire en alle wijndomeinen
Nog enkele cijfers:
34 appellaties AOP
1 appellatie IGP Val de Loire
14 departementen
42.000 ha aan wijngaarden
800 km wijnroutes
