‘Staat de airkoe in jouw weide aan?’ Er werden al 362 schaduwbomen besteld
De Provincie West-Vlaanderen bood begin dit jaar samen met de vier West-Vlaamse regionale landschappen en stadlandschappen gratis weidebomen aan aan landbouwers. Door deze campagne konden landbouwers uit 12 gemeenten, Anzegem, Beernem, Koekelare, Kortemark, Lichtervelde, Lo-Reninge, Menen, Tielt, Torhout, Vleteren, Wielsbeke en Zwevegem, ‘schaduwbomen’ bestellen. In totaal zijn er zo 362 bomen aangevraagd. Een resultaat om trots op te zijn, dat zegt ook Jurgen Vanlerberghe, gedeputeerde voor landschap, natuur en landinrichting: “Het is goed nieuws voor het dierenwelzijn, maar ook voor de kwaliteit van het landschap en de biodiversiteit.”
Sinds 2021 werken de Provincie, de regionale landschappen en stadlandschappen samen met de gemeenten Beernem, Zwevegem, Koekelare, Anzegem, Menen, Kortemark, Vleteren, Lichtervelde, Tielt, Lo-Reninge, Torhout en Wielsbeke aan een grootschalig bomenproject.1 De gemeentebesturen in kwestie worden intensief begeleid op het vlak van hun bomenbeleid en beheer. In januari van dit jaar lanceerde de Provincie een oproep naar landbouwers toe om gratis bomen aan te vragen, om in hun weides te plaatsen. De 12 deelnemende gemeenten konden vanaf februari gratis weidebomen bestellen en dat hebben ze massaal gedaan: 362 bomen in totaal. “Zo hebben we een mooie meerwaarde gecreëerd, het vee zal ons dankbaar zijn”, geeft gedeputeerde Vanlerberghe mee.
Hittestress bij koeien
“Tijdens veel streekverkenningen die ik aan het begin van mijn periode als gedeputeerde deed, stelde ik vast dat er in weiden waar koeien stonden amper nog bomen te bespeuren vielen”, vertelt gedeputeerde Vanlerberghe. “Bij een kale grasvlakte stel ik me meteen vragen, zeker sinds ik meer leerde over het fenomeen ‘hittestress bij koeien’. Iets wat onder meer zorgt voor een verminderde melkgift, moeilijkere voedselomzetting en uier- en klauwproblemen die ontstaan omdat koeien, als
het te warm is, tot drie uur per dag langer rechtstaan.”
Schaduwbomen of bomen in graasweiden bieden zo verkoeling en schaduw voor de koeien en ander vee, zoals een airconditioning als het ware. “In tijden van extreme hitte en droogte zoals de afgelopen jaren is dat zeker welkom. Bij de Provincie was er dan ook al snel de ambitie om landbouwers die opnieuw weidebomen willen introduceren, te ondersteunen. Actieve landbouwers kregen in januari een briefje in de bus met de vraag of zo ook in hun weide één of meerdere bomen
willen overwegen.” Bovendien staan de landschapsconsulenten ter beschikking om hen te begeleiden bij de soortenkeuze, de zoektocht naar de geschikte locatie, de aanplant en het verdere beheer. De nieuwe weidebomen staan niet alleen beeldig in het landschap, ze zijn bovendien een opsteker voor de natuur. “Op die manier gaan we niet enkel het dierenwelzijn verhogen, maar werken we ook aan de kwaliteit van het landschap. Het bomenbestand kan ook zo op termijn uitgroeien tot een hotspot van biodiversiteit. Dat is natuurlijk mooi meegenomen. Om nog maar te zwijgen van de positieve effecten in de strijd tegen de klimaatopwarming”, legt hij uit.
Verschillende bomensoorten
De landschapsconsulenten van de regionale landschappen en stadlandschappen hebben een lijst van 10 soorten geschikte weidebomen gemaakt. De landbouwers hadden onder andere de keuze uit een tamme kastanje, een canadapopulier, een winterlinde, een zoete kers, een haagbeuk of een fladderiep. De meest bestelde en populaire boom is de winterlinde. Geen verrassing, want de boom is zeer gebruiksvriendelijk en makkelijk in onderhoud als het op snoeien aankomt. De winterlinde is als soort ook erg toekomstbestendig, want eens de boom op leeftijd is, kan die heel goed tegen droogte. De honderden bestelde bomen zullen aangeplant worden in november 2022. Ook de aanplant is gratis en zal verzorgd worden door de provinciale diensten.