Nieuwpoort in de ban van de Arctische Ross’ meeuw
Enkele weken geleden fotografeerde Marc Raes een Ross’ meeuw vanop het westerstaketsel van Nieuwpoort. Deze meeuwensoort broedt normaal in hoogarctische gebieden in Noordoost-Siberië en werd nog nooit eerder in ons land vastgesteld. Intussen is de vogel een toeristische attractie geworden want als je langs de IJzer loopt in Nieuwpoort kan je er nog moeilijk omheen: de fotografen gewapend met driepikkel en telelens drommen voor een plaatsje op de wandelpromenade of het staketsel. En ze hebben slechts één doel voor ogen: een foto nemen van de Ross’ meeuw.
De Ross’ meeuw is één van de heilige gralen van vogelaars. Het is een bijzonder fraaie meeuwensoort, die buiten het normale verspreidingsgebied ook nog eens uiterst zeldzaam is. De soort lijkt op een dwergmeeuw maar is iets groter, heeft langere, spitsere vleugels en een lange, wigvormige staart. Volwassen exemplaren hebben een scherp afgelijnd zwart halsbandje en de onderdelen hebben een dieproze tint. Net deze mix van hoogarctisch – en daardoor quasi onbereikbaar -, zeldzaam en gracieus maakt van de Ross’ meeuw de natte droom van menig vogelspotter.
Ross’ meeuwen broeden op de moerassige toendra langs de Noordelijke IJszee, voornamelijk in Oost-Siberië maar ook in Groenland en Noord-Canada. De soort trekt slechts over korte afstanden, waarbij ze overwinteren aan de grens van het pakijs. In West-Europa worden Ross’ meeuwen soms als dwaalgast waargenomen. In Nederland werd deze kleine meeuw intussen al 20 keer waargenomen (met een eerste waarneming in 1958) maar voor België was de vondst van 1 december een primeur.
Het lag dan ook voor de hand dat deze waarneming voor het westerstaketsel van Nieuwpoort de volgende dag tientallen vogelkijkers op de been zou brengen, echter zonder resultaat. De Ross’ meeuw werd die dag enkel nog kortstondig opgemerkt achter een aanmerend schip in het Brittaniadok in de voorhaven van Zeebrugge. Ook zoekacties de volgende dagen leverden niets meer op. Mogelijk hangt de vogel nog altijd ergens voor de Belgische kust maar dat is zoeken naar een naald in een hooiberg. Het gebeurt niet zo vaak dat een nieuwe vogelsoort kan worden bijgeschreven op de Belgische lijst. De laatste keer dat dat gebeurde dateert alweer van 26 oktober 2020, toen een huisgierzwaluw werd ontdekt boven de Fonteintjes in Blankenberge.
De soort werd vernoemd naar James Clark Ross, een Brits marineofficier die tussen 1839 en 1843 de Antarctische expeditie van HMS Erebus en HMS Terror leidde. In 1841 ontdekte hij de Ross-zee, Victorialand en de vulkanen Erebus en Terror. Ook de Ross’ zeehond werd naar hem vernoemd.
Dominique Verbelen (Natuurpunt Studie), Foto’s: Marc Raes, Frederik Willemyns