Jos Demarée (61) uit Sint-Andries toont boek met oudste bewaard gebleven Brugse foto’s
Er is gisteren een bijzonder interessant boek uitgekomen over de oudste bewaard gebleven Brugse foto’s; geen klassiek fotoboek met wat uitleg, maar een echt studiewerk dat rijkelijk is geïllustreerd. Auteur is Jos Demarée (°1962) uit Sint-Michiels die gepassioneerd is door oude cartografie en fotografie. Hij werkte er liefst drie jaar aan. Jos vertelt hoe de eerste buitenlandse fotografen reeds in de jaren 1840 naar Brugge afzakten om er de cultuurpracht fotografisch vast te leggen, net zoals schilders dat doen. Schilderijen liegen echter soms, foto’s zelden. Na de oudste portretten door o.a. Buffa (1840) en foto’s van Brugse stadszichten door de Schot Muir Wood (29 juli 1847) passeert een twaalftal latere al of niet Belgische fotografen de revue. De glasnegatieffoto’s uit 1858 zijn zo scherp en populair dat het logisch is dat zij de twee oudere procedés, daguerreotypie en calotypie verdreven. Reden waarom het boek eindigt circa 1860.
Datering op basis van de zonnestand
Heel minutieus analyseert Demarée foto na foto om de precieze datering ervan te achterhalen. Hij corrigeert daarbij verantwoord kritisch, maar met respect, vroegere foute en soms overhaaste dateringen. Origineel is zijn vergelijking met actuele foto’s die hij nam op exact hetzelfde moment (dag en uur!) als zowat 170 jaar geleden om dezelfde schaduwinval te bekomen.
Ter illustratie deze foto (16,30 x 12,80 cm) uit 1847. De Schotse amateurfotograaf John Muir Wood vertoefde tijdens zijn reis door België een dag in Brugge en nam er minstens negen foto’s. Ze zijn de oudste nog bestaande foto’s met Brugse zichten. Dit zag men in 1847 vanaf de Blinde-Ezelsbrug richting Onze-Lieve-Vrouwekerk. Het valt op dat de torenspits nog geen hoektorentjes heeft. Die kwamen er pas in 1871. De torenspits is nog niet af is. De afwerking gebeurde pas tussen 1853 en1858, vertelt Demarée. De centrale gevel is nauwelijks herkenbaar. De huidige houten gevels langs de Rozenhoedkaai kwamen er pas in 1932-1933.
Demarée bestudeerde zelfs de slagschaduwen op de gevel van het pand dat wij nu kennen als de achtergevel van de Duc de Bourgogne. Vanuit de stand van de zon kon hij het precieze tijdstip van het nemen van de foto bepalen: John Muir Wood nam deze foto op 29 juli 1847 om 16.18 u. ware plaatselijke zonnetijd (= 18.05 u. CET zomertijd). De zomertijd loopt in Brugge namelijk 1 u. 47 minuten voor op de ware zonnetijd.
Lezers die houden van dergelijk detectivewerk zullen zich amuseren met dit boek. De auteur ging per foto werkelijk allerhande bronnen na: bouwplannen, bezoekersregisters van het Memlingmuseum, rouwbrieven die te zien zijn op kerkmuren, toenmalige krantenberichten, en aquarellen, bouwvergunningen, enz… Een monnikenwerk.
Een publicatie van Heemkring Brugs Ommeland
Demarée had alles in layout gezet en droomde van een uitgever die de voltooiing wou begeleiden. In zijn zoektocht klopte hij uiteindelijk ook aan bij vzw Brugs Ommeland-Koninklijke Heemkundige Kring Maurits Van Coppenolle. Die zag meteen de uitzonderlijke waarde van zijn werk in. Samen met bestuursleden Hugo Vandekeere en Eric Colenbier werden inhoud en vormgeving verfijnd. Opnieuw extra werk voor hem. Over het resultaat is hij terecht fier. Het boek, 184 kleurenpagina’s en met een harde kaft, mag nu al een standaardwerk worden genoemd. Het is verkrijgbaar bij de heemkring brugsommelandvzw@gmail.com of in de boekhandel. Kostprijs 35 euro, ledenprijs 30 euro.