Home > Historische besparingsronde: Kortrijk lost financieel probleem van € 47 miljoen op zonder nieuwe belastingen

Historische besparingsronde: Kortrijk lost financieel probleem van € 47 miljoen op zonder nieuwe belastingen

Geschreven op 15 juli 2022 om 10:46 door Mario De Wilde

Net als alle steden en gemeenten wordt ook stad Kortrijk geconfronteerd met de inflatie. Er zijn de stijgende energie- en brandstofprijzen. De bouwmaterialen zijn in sneltempo duurder geworden, wat een grote onvoorziene meerkost betekent op de vele grote projecten in ons investeringsprogramma van 331 miljoen euro. Ook de loonkost van de personeelsleden (denk aan de stadsdiensten, maar ook aan de woonzorgcentra en de politiezone) is onverwacht snel gestegen: zo werd de spilindex de voorbije maanden 3 keer overschreden en verwacht men op korte termijn nog 3 overschrijdingen. Reken daar nog de stijgende werkings- en rentekosten bij en de stad Kortrijk komt in totaal zo’n 47 miljoen euro tekort op haar meerjarenbegroting. Om financieel gezond te blijven moet de stad daarom gedurfde keuzes maken.

Principes
Het stadsbestuur werkt daarom een besparing uit gebaseerd op drie grote principes.

1. Er komen geen nieuwe belastingen. Ook de Kortrijkzaan wordt vandaag geconfronteerd met stijgende prijzen, onder meer op vlak van energie, huishuur, aan de pomp en in de winkelkar. We willen het tekort oplossen vanuit de eigen werking.

2. Er is een grondige personeelsoefening gemaakt, maar er vallen geen naakte ontslagen onder het personeel. Ook de medewerkers mogen niet de dupe worden van deze conjunctuur.

3. In deze moeilijke tijden met een opeenvolging van crisissen, willen we niet besparen in de zorg en in de dienst- en hulpverlening voor kwetsbare Kortrijkzanen.

Met deze drie principes is een voorlopige oefening gemaakt binnen enerzijds de investeringsprojecten (investeringen) en anderzijds de dagelijkse werking van de stad (exploitatie) om de dienstverlening te vrijwaren.

Investeringsbudget blijft ambitieus, 35 miljoen vrijgemaakt om inflatieprobleem aan te pakken
Kortrijk heeft een investeringsbudget dat tot de hoogste behoort onder de Vlaamse centrumsteden (3e centrumstad qua investeringsbudget per inwoner) en dat blijft zo. Wel worden er binnen de geplande projecten enkele keuzes gemaakt om de gestegen kosten van de vele lopende investeringsprojecten te compenseren. Er moet in totaal zo’n 35 miljoen euro gevonden worden om het inflatieprobleem op te lossen. Er wordt dan ook kritisch bekeken of er projecten zijn die kunnen of moeten worden uitgesteld. Dat gaat van hele kleine efficiëntiewinsten tot het schrappen van projecten in zijn geheel uit het meerjarenbudget 2020-2025. We sommen hier alvast de beslissingen op die meer dan 1 miljoen euro opleveren. De volledige lijst wordt in september aan de gemeenteraad voorgelegd en toegelicht.

Het stadsbestuur kiest er in de eerste plaats voor om te schrappen in projecten die geen rechtstreekse impact hebben op de burger. Zo is de grootste schrapping de renovatie van het huidige stadhuis (6 miljoen euro). Momenteel lopen heel wat culturele infrastructuurwerken en wordt er prioritair ingezet op de renovatie van de Schouwburg en de bouw van het nieuwe museum Abby. De uitvoering van fase 2 van het muziekcentrum (2,2 miljoen euro) wordt wel uitgesteld naar de volgende legislatuur. Ook binnen sport werden een aantal projecten tegen het licht gehouden. Het schepencollege besliste om de geplande uitbreidingen op de site Wembley uit te stellen (3 miljoen euro).

De heraanleg van het binnengebied in Marke (2 miljoen euro) kan niet meer tijdig uitgevoerd worden deze legislatuur. Het stadsbestuur wil het open gebied hier wel vrijwaren van bebouwing en voorziet budget om de nodige grondverwervingen te kunnen uitvoeren. In het project van Sint-Vincentius (1,3 miljoen euro) kan dan weer een besparing in de uitgaven doorgevoerd worden. In het project Fiets- en Groenstructuur Kortrijk Noord kan worden bespaard door prioriteit te geven aan het gebied tussen het Astridpark en de Bozestraat en het stuk tussen de Bozestraat en de Heulebeekvallei later in te plannen (2 miljoen euro). Rioleringswerken in de Cyriel Buyssestraat (1,2 miljoen euro) worden uitgesteld. Het project in de Tombroekstraat (1 miljoen euro) wordt opgenomen in een globale studie rond de heraanleg van het centrum van Rollegem.

12 miljoen om dagelijkse werking van de stadsdiensten te verzekeren
De gestegen prijzen en stijgende lonen slaan tegen 2025 een gat van 12 miljoen euro in het jaarlijkse exploitatiebudget. Om de dagelijkse werking en dienstverlening te verzekeren, is dus ook hier een stevige budgetoefening noodzakelijk. Een deel lost zichzelf op doordat ook de inkomsten van de aanvullende personenbelasting en onroerende voorheffing stijgen, weliswaar met vertraging (4,8 miljoen euro). Deze belastingen worden niet verhoogd, het gaat hier puur om het effect van de inflatie.

Om het resterende bedrag van 7,2 miljoen euro te vinden, kijken we in de eerste plaats naar de eigen uitgaven en pas in tweede orde naar extra inkomsten. 4,6 miljoen zal komen uit besparingen op de eigen uitgaven. Er wordt bewust niet bespaard op basisdienstverlening: veiligheid, het aanbod van Zorg Kortrijk, onderhoud van het openbaar domein… De steun voor kwetsbare Kortrijkzanen blijft op peil en er worden voorzieningen aangelegd om de te verwachten stijging in steunvragen door de crisis op te vangen.

Om het energieverbruik te doen dalen zet het stadsbestuur stevig in op een energie-actieplan en op het duurzamer inzetten van het wagenpark. Zo zal bijvoorbeeld de energieverslindende ijspiste op het Schouwburgplein tijdens Winter in Kortrijk ofwel energiezuiniger moeten worden, ofwel vervangen worden door iets anders.

Waar mogelijk worden de jaarlijkse werkingsbudgetten van de diensten niet geïndexeerd, wat betekent dat elke dienst wat zuiniger zal moeten omgaan met de eigen middelen.

In samenspraak met het managementteam van de stad zal de huidige personeelsbezetting worden geoptimaliseerd en verlaagd met 33 personeelsleden tegen 2025. Dit kan zonder naakte ontslagen, door mensen niet te vervangen na vertrek of pensionering en door medewerkers de kans te geven binnen de stadsorganisatie aan de slag te gaan in een andere functie. Deze besparing is mogelijk door maximaal in te zetten op een efficiënt stadsapparaat en door een aantal taken te laten uitdoven.

Een 36% van het nog te besparen bedrag, circa 2,6 miljoen, halen we uit extra ontvangsten. Zoals afgesproken in het bestuursakkoord komen er geen nieuwe belastingen voor de Kortrijkzaan. Wel is er beslist om de bestaande belastingen en retributies correct mee te indexeren over alle diensten heen. Er bestond binnen de stad nog geen automatische indexering (met uitzondering van de exploitaties van het OCMW), zoals in vele andere gemeenten, waarbij de prijzen en tarieven mee de index volgen. Dat maakte dat sommige bedragen niet meer actueel waren. Om dit soort inconsistenties te vermijden werd daarom afgesproken om voortaan elk jaar een automatische indexering door te voeren. Zo betaal je vandaag voor de verwerking en afgifte van een rijbewijs dezelfde prijs als in 2014, namelijk € 25. Door die prijs correct te indexeren, wordt dat vanaf 1 januari 2023 nu € 30. De parkeertarieven en de prijzen van huisvuilzakken worden echter niet geïndexeerd, de koopkracht van de Kortrijkzaan ligt immers al genoeg onder vuur. Er werd ook beslist om dienstverlening aan derden niet langer verlieslatend te laten gebeuren, zoals soms nog het geval is bij het verwerken van GAS-boetes voor andere steden en gemeenten.

Conclusie: moeilijke oefening met gedurfde keuzes
De jaarlijkse aanpassing van het meerjarenplan gebeurt in Kortrijk steeds in december, maar het stadsbestuur en het managementteam vonden het niet wenselijk om in de huidige economische context, zo lang te wachten. Er werd daarom in mei al aan de oefening begonnen en eind juni nam het schepencollege een aantal voorlopige beslissingen.

Er worden voor 35 miljoen euro moedige keuzes gemaakt in het investeringsbudget om de inflatie op bouw- en grondstofprijzen te gaan counteren. Daarbij werd in eerste instantie gekeken naar projecten die de Kortrijkzaan zo weinig mogelijk treffen.

In het exploitatiebudget wordt de eigen werking dan weer kritisch onder de loep genomen en is 12 miljoen euro gevonden om de stijgende energieprijzen en loonkosten te kunnen opvangen zonder dat de Kortrijkzaan dit in zijn portefeuille hoeft te voelen en zonder dat er op noodzakelijke dienstverlening moet worden ingeboet.

Daarmee is stad Kortrijk één van de eerste gemeenten die haar financiën reeds op orde heeft binnen de huidige economische context en die de opeenvolgende stijgingen van de energie-, bouw- en loonkosten voorlopig heeft weten op te lossen. Een historische oefening van bijna 50 miljoen euro, waarvan we hopen dat we ze nooit meer opnieuw moeten voeren.

Het is belangrijk om te benadrukken dat deze oefening een voorlopige tussenstand is. De stadsdiensten gaan nu aan de slag met deze beslissingen om te kijken hoe deze concreet moeten worden uitgewerkt. De gehele besparingsoefening wordt dan uitgebreid toegelicht en voorgelegd aan de gemeenteraad in de raadscommissies van september. Tot slot zal de oefening worden gefinaliseerd in de aanpassing van het meerjarenplan in december en zal dit stadsbestuur opnieuw een begroting in evenwicht kunnen voorleggen.

1 reactie

Joris Vanraes
Geschreven op 2022-07-16 10:37:51
“BLIJ DAT DE STORTBUI VERMEDEN IS MAAR JE KAN TOCH BEHOORLIJK NAT WORDEN” Met enige ongerustheid zag ACV Openbare Diensten de vakantieperiode naderen. Dat het schepencollege bezig was met de boekhouding was immers geen geheim. Net voor het verlof levert het college nu haar huiswerk af. 47 miljoen besparen waarvan 35 miljoen schrappen van geplande investeringen maar ook 12 miljoen binnen het werkingsbudget van de eigen stadsdiensten. Het spreekt voor zich dat wij als vakbond vooral oog hebben voor de plannen met het personeel. Uit de persnota van het college leren we dat het bestuur 4,6 miljoen euro wil gaan zoeken bij de werkingskosten. Hiervan zijn de personeelskosten uiteraard de belangrijkste uitgavenpost. Het is vrij aanlokkelijk om in deze kosten met een ruwe hakbijl financiële ruimte te maken. Wij stellen opgelucht vast dat het college hiervoor niet gekozen heeft maar toch zijn wij nog bezorgd. Ook met een snoeischaar kun je vrij veel schade aanrichten bij de beplanting. In eerste instantie moet iedereen beseffen dat het stads- en OCMW-personeel reeds een aantal jaren constant onder heel wat druk moet werken. De integratie van het OCMW-personeel binnen de stad, de coronacrisis, de vluchtelingen uit Oekraïne, de hervorming van de sociale dienst van het OCMW… Steeds blijven personeelsleden vaak op de toppen van hun tenen verder functioneren… En nu komt dit er ook nog eens bovenop! De druk die personeelsleden kunnen dragen is niet oneindig… Want werkingsbudgetten voor bepaalde diensten niet meer indexeren betekent bijna steeds: hetzelfde werk blijven verder doen maar met minder middelen. Hierdoor verhoogt de stress bij de personeelsleden waardoor wellicht nog vlugger en nog meer uitval kan verwacht worden. Gevolg voor ‘de achterblijvers’ is duidelijk: nog meer stress… Maar ook de afbouw van 33 VTE van het personeelsbestand zorgt voor bijkomende druk. Op het laatste syndicale overleg bleek dat in de laatste jaren het aantal personeelsleden met een diploma van minstens hoger onderwijs opmerkelijk gestegen was ten opzichte van het aandeel van de personeelsleden met een lagere graad.(*) Als je weet wie tenslotte binnen de diensten zal moeten beslissen waar op personeel zal worden afgebouwd dan valt te vrezen dat ook hier de uitvoerende functies zullen geviseerd worden. Daarenboven moet ten allen tijde vermeden worden dat dergelijke besparing een vestzak-broekzak operatie wordt. Door bepaalde diensten uit te besteden aan private werkgevers verdwijnen de personeelsleden en de kosten uit de personeelsbegroting maar komen de kosten soms groter terug in de te betalen facturen aan derden. Wij zijn dan ook vragende partij om bij het schrappen van functies er op toe te zien dat deze niet worden uitbesteed aan derden. De ervaring leert immers dat uitbesteding geen besparing is én dat er vaak op kwaliteit wordt ingeboet. ACV Openbare Diensten is dus vrij bezorgd over hoe de plannen in de komende maanden zullen concreet gemaakt worden. Wij hopen dat wij, zoals in het verleden, verder van dichtbij betrokken worden bij de verdere uitrol van deze plannen om er voor te zorgen dat in deze besparingsronde het welzijn van het personeel niet uit het oog verloren wordt. Joris Vanraes ACV Openbare Diensten    |   gewestelijk secretaris Pr. Kennedypark 16D - 8500 Kortrijk – 0472/40 02 11 (*) Uit de cijfers van de personeelsdienst blijkt dat tijdens de huidige legislatuur het aantal personeelsleden van de stad op A-niveau (master) met 47% gestegen is (van 70,03 VTE naar 103,71 VTE). Voor het B-niveau (bachelor) is dit nog 30,23%. C-niveau (hoger secundair onderwijs) kent nog stijging van 7,68% en de groep waarbij geen diploma vereist is (D en E-niveau) stijgt met 0,34% of 1 bijkomend personeelslid op een totaal van 297. Goed voor een gemiddelde stijging van 12,87% (van 683,96 VTE naar 772,56 VTE). Voor het OCMW is er enkel een beperkte stijging van 10 VTE (of 3,7%) volledig toe te wijzen aan het B-niveau.

Geef een reactie op dit artikel

Velden met een * zijn verplicht in te vullen. E-mailadressen worden nooit gepubliceerd op de website.