Goed nieuws uit AZ Sint-Jan Brugge-Oostende: ovariumcarcinoompatiënten herstellen sneller dankzij robotchirurgie
Voor patiënten met zowel vroegtijdige als vergevorderde eierstokkanker biedt robotchirurgie belangrijke voordelen voor de patiënt in vergelijking met de klassieke open of laparoscopische chirurgie. De dienst Gynaecologie-gynaecologische oncologie van AZ Sint-Jan Brugge-Oostende AV toont dit aan in het eerste onderzoek ter zake in de Benelux. Eierstokkanker is de meest dodelijke gynaecologische ziekte in België, met meer dan 750 diagnoses elk jaar.
Eierstokkanker komt niet zo vaak voor. Het Federaal Kenniscentrum voor Gezondheidszorg (KCE) vermeldt ongeveer 750 patiënten met invasieve eierstokkanker per jaar in België, maar de prognose is bijzonder slecht, omdat de ziekte vaak al wijdverspreid is op het moment van de diagnose. Vandaar de bijnaam “stille doder” waarmee eierstokkanker vaak wordt bedacht. Helaas bedraagt de 5-jaarsoverleving wereldwijd minder dan 50 %, en de Belgische cijfers liggen in de lijn van de cijfers in andere Europese landen.
Als zesde grootste centrum voor de behandeling van ovariumcarcinoom (eierstokkanker) in België scoort AZ Sint-Jan Brugge-Oostende AV inzake overleving boven het landelijk gemiddelde en behoort het tot een van de betere onder de grote behandelcentra, zowel voor wat betreft 5-jaarsoverleving algemeen (55,9 % vs. 51,9 %) als bij de meest voorkomende (hooggradig sereus type) vergevorderde carcinomen (47 % vs. 36,6 %)1. Dr. Philippe Van Trappen, diensthoofd Gynaecologie: “het KCE pleit ervoor om de behandeling van eierstokkanker in een beperkter aantal referentiecentra te concentreren, vermits het vaststelt dat de overlevingskans van patiënten beduidend hoger is in ziekenhuizen die elk jaar een groot aantal patiënten behandelen.” In AZ Sint-Jan Brugge-Oostende AV werden in de periode 2014-2018 (Belgisch Kanker Register) 130 ovariumcarcinoom patiënten primair behandeld.
Als eerste in de Benelux heeft de dienst Gynaecologie-gynaecologische oncologie en Medische oncologie robotchirurgie geïntroduceerd voor de behandeling van zowel vroegtijdig als vergevorderd ovariumcarcinoom. Dit in navolging van de Mayo Clinic in de Verenigde Staten, McGill University Health Centre in Canada en Gemelli University Hospital in Italië. Dr. Van Trappen: “robotchirurgie heeft voor de patiënt aanzienlijke voordelen tegenover open of laparoscopische chirurgie. Het herstel is veel vlotter, met minimaal bloedverlies en minder infectierisico, en de patiënt kan al na twee dagen naar huis. Bij vergevorderd ovariumcarcinoom wordt vaak eerst (neo-adjuvante) chemotherapie gegeven, en wordt na 3-4 kuren chemotherapie een interval debulking operatie uitgevoerd, normaal via klassieke open chirurgie. Bij ongeveer 25-30% van de patiënten die eerst chemotherapie krijgen zien we de carcinoomletsels op het buikslijmvlies volledig verdwijnen en juist deze patiënten komen in aanmerking voor robotchirurgie. Door deze robottechniek sedert 2015 in te voeren zagen we dat deze patiënten vlugger herstelden in vergelijking met open chirurgie, en dat ze vroeger hun aansluitende chemotherapie-kuur konden krijgen2.
Dr. Van Trappen beveelt robotchirurgie aan bij patiënten met vroegtijdig ovariumcarcinoom waarbij reeds de ovariumtumor laparoscopisch werd verwijderd ter diagnose en bij patiënten met vergevorderd ovariumcarcinoom die zeer goed reageren op de (neo-adjuvante) chemotherapie, geen restcarcinoomletsels meer hebben op het buikslijmvlies en geen darmresectie nodig hebben2.
Sedert 2012 bouwde de dienst Gynaecologie-gynaecologische oncologie op campus Sint-Jan een robotchirurgieprogramma uit met standaard chirurgische procedures voor diverse pathologieën. Het AZ Sint-Jan Brugge-Oostende AV groeide sindsdien uit tot een van de referentiecentra voor robotchirurgie binnen de gynaecologie en gynaecologische oncologie in Europa. Vanaf februari 2016 vinden er ook ‘Master Case Observations’ plaats. Dr. Philippe Van Trappen is aangesteld (Intuitive Surgical ©) als Master Proctor voor robotchirurgie binnen de gynaecologie en gynaecologische oncologie in Europa.
Als eerste in de Benelux heeft dr. Philippe Van Trappen robotchirurgie geïntroduceerd voor de behandeling van zowel vroegtijdig als vergevorderd ovariumcarcinoom
Als eerste in de Benelux heeft dr. Philippe Van Trappen robotchirurgie geïntroduceerd voor de behandeling van zowel vroegtijdig als vergevorderd ovariumcarcinoom
1 Individueel feedbackrapport voor eierstokkanker (2014-2018) van het Belgisch Kanker Register, vrijgegeven in juni 2022.
2 Van Trappen P, de Cuypere E, Claes N. Robotic surgery in early and advanced ovarian cancer: Case selection for surgical staging and interval debulking surgery. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol. 2022 Nov 8;280:7-11. doi: 10.1016/j.ejogrb.2022.11.005. Epub ahead of print. PMID: 36371963.
Foto: Philippe Van Trappen, diensthoofd Gynaecologie