Brugse zwanen waren er al voor Pieter Lanchals

Nog tot en met 30 juni kun je in het Stadsarchief Brugge naar de kleine maar fijne tentoonstelling ‘Brugges Beestig Duo: De Beer en de Zwaan’ gaan kijken, en daar worden de puntjes op de i gezet over de Brugse zwanen. Elke Bruggeling kent natuurlijk de legende van de Brugse zwanen: Pieter Lanchals, een vertrouweling van Maximiliaan van Oostenrijk, wordt in 1488 in Brugge terechtgesteld na een opstand tegen die laatste. Maximiliaan neemt later wraak en verplicht de Bruggelingen ten eeuwigen dage 52 zwanen – of ‘langhalzen’ – te onderhouden op de reien.

Schepen van cultuur Nico Blontrock: ‘De expo toont duidelijk aan dat er zeker al in 1403 zwanen op de Brugse reien zaten. Dat jaar duiken ze namelijk voor het eerst op in de stadsrekening van Brugge. Zwanen hebben al altijd een uitzonderlijke status gehad in Brugge: aanvankelijk droegen ze zelfs een koperen ketting als eigendomsteken. Op het stelen of doden ervan staan straffen – iets om in de oren te knopen nu die fraaie dieren in het broedseizoen zitten.’

Het verhaal van Lanchals blijkt dus een legende, maar dat wil voor de schepen zeker niet zeggen dat die afgevoerd moet worden. Schepen Blontrock: ‘De legende van Pieter Lanchals en de Brugse zwanen is allicht pas ontstaan in de 19e eeuw, toen de mythevorming rond Brugge begon op te leven. Ik ben zelf fan van mooie verhalen, en dit is een prachtig exemplaar, dat nog altijd het vertellen meer dan waard is, maar dan als legende en niet zozeer als historisch feit.’

De tentoonstelling, die ook over de legende van de Brugse Beer opheldering brengt, is te bekijken in het Stadsarchief Brugge, Burg 11A, op weekdagen dagelijks tijdens de openingsuren van het Stadsarchief, en in het weekend telkens van 9.30u. tot 17.00u. Reserveren is niet noodzakelijk.