‘Alles valt te overleven, behalve de dood’. Nog 15 dagen de kans om ‘Oog in Oog met de Dood’ in Brugge te bezoeken

Tot en met 5 februari kan men in het Sint-Janshospitaal in Brugge terecht voor de tentoonstelling ‘Oog in oog met de Dood. Hugo van der Goes, oude meesters, nieuwe blikken’, georganiseerd door Musea Brugge. Op 26 januari wordt er bovendien in de zolderzaal van het Sint-Janshospitaal een intiem dubbelconcert in samenwerking met Cactus Muziekcentrum gepresenteerd.

De tentoonstelling stelt Hugo van der Goes’ meesterwerk ‘De dood van Maria’ letterlijk en figuurlijk centraal. Het zopas volledig gerestaureerde topstuk vormt dé inspiratiebron voor een vernieuwende tentoonstelling met zo’n zeventig werken, uit eigen collectie en bruiklenen van over heel Europa. Bovendien wordt het schilderij van Van der Goes vanuit vijf hedendaagse interpretaties en invalshoeken ontleed en bevraagd. Het is meteen ook de laatste kans om de zeven Memlings die het Sint-Janshospitaal herbergt, te bewonderen. Want met de tentoonstelling sluit ook het Sint-Janshospitaal de deuren voor een grondige make-over. Het nieuwe museum opent eind 2023 de deuren.

Over de expo

‘De dood van Maria’ is een van de belangrijkste werken in de wereldbefaamde collectie Vlaamse primitieven van Musea Brugge. Het is een meesterwerk, een absoluut topstuk dat beroert, inspireert en doet nadenken. Dat was zo in de vijftiende eeuw, maar ook vandaag werkt het tafereel nog steeds intrigerend. Die universele beleving van het topstuk vormt de basis van de tentoonstelling.

Tussen 2018 en 2022 onderging ‘De dood van Maria’ een intensieve restauratie, onder leiding van Griet Steyaert en met de medewerking van Marie Postec. Vooraleer het meesterwerk terug in de permanente opstelling van het Groeningemuseum wordt geplaatst, verdient het gerestaureerde werk een centrale plaats in een expositie.

Niet alleen de actuele restauratie van het kunstwerk nodigde uit tot een tentoonstelling. Recent is ook veel onderzoek gebeurd naar de stijl van de kunst en iconografie van de werken van Hugo van der Goes, zijn tijdgenoten en navolgers, en naar werken gerelateerd aan ‘De dood van Maria’. Musea Brugge wil deze up-to-date kennis nu met het grote publiek delen: vertrekkende vanuit de eigen collectie, aangevuld met sprekende kunstwerken in bruikleen én op een vernieuwende manier gepresenteerd.

‘Oog in oog met de Dood’ plaatst ‘De dood van Maria’ letterlijk en figuurlijk in het midden. Daarrond ontvouwen zich traditionele én nieuwe verhalen die het schilderij vertelt. Zes invalshoeken spelen een begeleidende en verdiepende rol. Het tentoonstellingsparcours is niet dwingend, maar nodigt uit om vrij te bewegen tussen de tentoongestelde kunstwerken en thema’s.

Meer dan 70 veertiende-, vijftiende- en zestiende-eeuwse kunstobjecten, topstukken uit eigen collectie en samengebracht van over heel Europa, kleden elke invalshoek in. Schilderijen van onder meer Hugo van der Goes, Hans Memling, Petrus Christus, Geertgen tot Sint-Jans, Jan Provoost en Albrecht Bouts flankeren sculpturen, manuscripten en devotionele gebruiksvoorwerpen. Bepaalde kunstwerken zijn uitgekozen als ‘drivers’. Ze verduidelijken in een oogopslag de betekenis van de invalshoeken en de introruimte die ze inkleden. Naast deze kunstwerken verbreden ook vijf Nieuwe Meesters de kunst- en cultuurhistorische betekenis van ‘De dood van Maria’.

De vijf ‘Nieuwe Meesters’ – schrijvers, theatermakers, kunstenaars – spelen een sleutelrol in het tentoonstellingsverhaal. Zij leiden elk een invalshoek in vanuit hun eigen oogpunt, vanuit hun persoonlijke verhouding tot ‘De dood van Maria’ en hun professionele en individuele belevingswereld. De Nieuwe Meesters creëren een hedendaagse dialoog met ‘De dood van Maria’ én met de bezoekers.

-Berlinde De Bruyckere (1964), Belgisch topkunstenaar met tal van binnen- en buitenlandse exposities in gerenommeerde musea op haar palmares.
-Ivo van Hove (1958), theater- en operaregisseur, tevens directeur van het Internationaal Theater Amsterdam. Hij werkte al samen met verschillende internationale topnamen, waaronder David Bowie voor de musical Lazarus.
-Anne Teresa De Keersmaeker (1960), één van de meest gelauwerde choreografen en dansers van België. Oprichter van het wereldbefaamde gezelschap Rosas, en inspiratiebron en mentor voor dansgezelschappen van over de hele wereld.
-Ilja Leonard Pfeijffer (1968), Nederlands dichter en auteur van bestsellers als Grand Hotel Europa en La Superba, waar hij de Libris Literatuurprijs voor ontving.
-Sholeh Rezazadeh (1989), jonge Iraans-Nederlandse schrijver en dokter. Met haar debuutroman ‘De hemel is altijd paars’ viel ze op in de internationale literatuurwereld en won ze verschillende prijzen.

Het Sint-Janshospitaal

Het Sint-Janshospitaal is een van de oudste hospitaalgebouwen van Europa, daterend uit midden 12de eeuw. Aanvankelijk waren deze vroege hospitalen geen ziekenhuizen in de mo- derne betekenis, maar veeleer gasthuizen. Het betrof plekken die onderdak en ook een maal- tijd boden aan alle mogelijke gasten in nood: pelgrims, reizigers, kooplui, passanten, daklozen, zieken, bejaarden…

De middeleeuwse ziekenzalen en de daarbij behorende kerk en kapel herbergen een imposante collectie archiefstukken, kunstwerken, medische instrumenten plus zeven werken van Hans Memling, waaronder het beroemde Ursulaschrijn. De Diksmuidezolder, waarvan het eikenhouten gebinte tot de oudste en meest monumentale van Europa behoort, is eveneens uniek.

Vanaf 6 februari sluit het Sint-Janshospitaal en krijgt het museum een grondige make-over. Het nieuwe Sint-Janshospitaal opent de deuren in het najaar van 2023.

Aansluitend bij de tentoonstelling verschijnt bij Hannibal Books ‘Oog in oog met Hugo van der Goes − Oude meester, nieuwe blik’.

De publicatie biedt een inkijk in het tijdloze en hedendaagse karakter van het topstuk en besteedt aandacht aan de iconische waarde van een te ontdekken oeuvre.

Met tekstbijdragen van Matthias Depoorter, Lieven De Visch, Marijn Everaarts, Sibylla Goegebuer, Griet Steyaert en Anne van Oosterwijk.

Praktische informatie

Oog in oog met de Dood
​Hugo van der Goes, oude meesters nieuwe blikken
​Nog tot en met 5 februari 2023
​Curator: Sibylla Goegebuer

Locatie Sint-Janshospitaal Mariastraat 38 8000 Brugge

Openingsuren van dinsdag t.e.m. zondag, van 9u30 tot 17u Gesloten op 25/12 en 01/01 Tickets en info museabrugge.be