Veel meer zware en dodelijke ongevallen afgelopen jaar in West-Vlaanderen

Vandaag maakte gouverneur Decaluwé de cijfers van de dodelijke verkeersongevallen in West-Vlaanderen in 2021 bekend. Daaruit blijkt deze cijfers opnieuw stijgen, na jaren van daling. En jammer genoeg haalt West-Vlaanderen opnieuw het niveau van 2019. Het aantal gerechtelijke dossiers van dodelijke verkeersongevallen in West-Vlaanderen steeg in 2021 (56) met 6 dossiers in vergelijking met 2020 (50). We stranden in 2021 op het niveau van 2019. 2018 bleek uitzonderlijk dodelijk.

Gewestwegen scoorden opvallend hoog in 2018. Het stabiele cijfer de voorbije jaren daalt voor het eerst in 2021 op gemeentewegen.
Het aantal dossiers is het hoogst buiten de bebouwde kom en blijft stabiel met uitzondering van een opvallend hoog cijfer in 2018.
De meeste dodelijke ongevallen gebeuren in de 4 jaar van de studie, buiten een kruispunt.
Zowel ronde punten als verkeerslichten bevorderen de verkeersveiligheid. Dit blijkt duidelijk uit de cijfers.
Hoe trager men rijdt, hoe kleiner de kans op een dodelijk verkeersongeval. 50 en 70 km/u komen evenveel voor in 2021. Opvallend zijn de 5 dodelijke verkeersongevallen bij 30 km/uur.

Na analyse blijken de vijf niet verbonden aan snelheid. In 2019 kwam de 50 km/uur het vaakst voor. In 2018 scoorde de 70 km/uur opvallend slecht.
-September scoort beduidend hoger zowel in 2021 als 2020. Juli lijkt een constante doorheen de jaren. Het aandeel toeristen is ook in 2021 zeer klein: slechts 2 personen werden met zekerheid als toerist weerhouden.
-Twee derde van de ongevallen in 2021 gebeurde in de week. Deze trend komt overeen met de andere onderzochte jaren.
-In de vier bestudeerde jaren gebeuren het meeste dodelijke verkeersongevallen overdag.
-Het meeste van de dodelijke ongevallen gebeurt op een plaats met een goede zichtbaarheid. Het aantal gerechtelijke dossiers stijgt gestaag op plaatsen waar geen openbare verlichting is voorzien.
-Het profiel van de veroorzaker (hoofdelijk verantwoordelijk voor het ongeval) komt in de vier bestudeerde jaren zo goed als overeen: man (82 %) 25 – 39 jaar (28 %) Bewoner (50 %) kent de weg (80 %). In 2019 bleken iets meer 50 – 59 jarigen als veroorzaker betrokken bij een dodelijk verkeersongeval in onze provincie.
-Het aantal gerechtelijke dossiers van dodelijke verkeersongevallen in West-Vlaanderen gelinkt aan recidive in verkeer stijgt. Noot bij cijfer 2018 (niet vergelijkbaar, geen filter enkel op verkeersgerelateerde inbreuken, strafregister).
-Het profiel van het slachtoffer (niet hoofdelijk verantwoordelijk voor het ongeval) blijft ook stabiel: man (75 %), 50 – 59 jaar (25 %), plus 80 jaar stijgt gestaag, bezoeker (58 %), kent de weg (68 %), kent de weg totaal niet (3 %).
-In 2021 kwamen 12 fietsers om het leven. In 2020 waren dit er opvallend veel met 23. De coronamaatregelen en het mooie weer in september spelen hier een significante rol. In 2019 was dit 11, vergelijkbaar met 2021. Ook 2018 scoorde hoog met 20 fietsers. Een lineaire stijging is dus niet vast te stellen in West-Vlaanderen.
Oorzaken dodelijke fietsongevallen 2021:
• 5 dode hoek ongeval tussen vrachtauto en fietser
• 3 geen voorrang verlenen door fietser aan andere weggebruiker
• 2 val, eenzijdig ongeval
• 2 natuurlijk overlijden
Het percentage dodelijke verkeersongevallen in West-Vlaanderen waarbij de dode hoek een rol speelde, is in 2021 nog nooit zo hoog geweest met 11 %.
Top 3 van oorzaken en omstandigheden van dodelijke verkeersongevallen:
1. Snelheid: 24 dossiers = 43 % (secundaire oorzaak)
2. Verkeerde plaats op de weg: 23 dossiers = 41 % (primaire oorzaken: controleverlies, stuurfout, afleiding, inschattingsfout)
3. Geen voorrang verlenen: 15 dossiers = 27 % (primaire oorzaken: kennis wegcode, individualisme, gehaast zijn
In 2021 speelt in 43 % van de dossiers onaangepaste of overdreven snelheid een rol.

Dit wordt meestal als een secundaire oorzaak gezien, maar het verhoogt de ernst van het ongeval waardoor dit niet verwonderlijk het vaakst voorkomt bij dodelijke verkeersongevallen in 2021. Hoe beter het weer, hoe meer kans om een dodelijke verkeersongevallen: het merendeel van de dodelijke verkeersongevallen gebeurt bij droog, zonnig weer. Uitzonderlijk spelen mist, sneeuw, ijzel, verblind door de zon een rol. Hoe slechter de weersomstandigheden, hoe trager men rijdt en hoe beter men oplet wat de kans op een dodelijk ongeval doet dalen.
Wat staat ons allen te doen om de cijfers terug te doen dalen?
Dit zijn de 10 geboden:
1. Wees alert als weggebruiker, ook langs een weg dat je goed kent
2. Anticipeer op gedrag van een ander en wees hoffelijk
3. Respecteer de wegcode
4. Hou u aan de snelheid, haast en spoed is zelden goed
5. Zorg dat je goed zichtbaar bent
6. Check uw gsm niet tijdens het rijden
7. Gebruik geen alcohol en drugs in het verkeer
8. Wees niet overmoedig, rij defensief
9. Stel uw gps in vooraleer je vertrekt
10. Draag uw veiligheidsgordel altijd in de auto
De aanbevelingen binnen de 5 E’s (education, engineering, enforcement, evaluation, engagement):
– Evaluatie: een jaarlijkse diepte analyse van ongevallen met doden is belangrijk; maar dit wordt bij voorkeur uitgebreid tot de ongevallen met gewonden om nog representatiever te zijn.
– Evaluatie: verbied ook de manipulatie al rijdend achter het stuur van een gps. Zelfs handenvrij bellen zorgt voor afleiding en kan dodelijk zijn.
– Educatie: de stijging van het aantal dode hoek ongevallen bewijst dat je de uitleg van dode hoek ongevallen niet mag beperken tot de scholen.
– Educatie: sensibiliseringscampagnes hebben een tijdelijk effect en enkel nut als de persoon zich hierin herkent en zichzelf overtuigt: maak een campagne op maat van de doelgroep en laat ze inzichten verwerven.
– Educatie: praktijkgerichte opleidingen voor fietser en motorfietsers met een heropfrissing van de wegcode blijken nodig.
– Engagement: een oproep in de media tot hoffelijkheid en begrip bij mooi, zomers weer waarbij er meer en veel meer soorten weggebruikers op de baan zijn, kan helpen.
– Engagement: een maatschappelijke veroordeling van drugs en alcohol in het verkeer is essentieel: spreek iemand aan bij ongepast gedrag en kijk niet de andere kant op.
– Infrastructuur: het installeren van conflictvrije lichtencyclussen op kruispunten met veel soorten weggebruikers is een topprioriteit.
– Infrastructuur: vergevingsgezinde wegen aanleggen door hindernissen zoals duikers minder dodelijk te maken, is cruciaal.
– Handhaving: acties handhaving snelheid, alcohol en drugs, afleiding en gordeldracht blijven het sluitstuk van een geïntegreerde en integrale aanpak en blijft belangrijk.
Voldoende politie capaciteit hiervoor is essentieel.
– Nazorg: begeleid recidivisten nauw bij een persoonlijk traject, zeker wanneer verslaving een element is.