‘Stalingrad’ van Vasili Grossman: een van de belangrijkste romans van de twintigste eeuw
Vasili Grossman schreef met Stalingrad een essentiële roman over de Tweede Wereldoorlog en bovenal een onvergetelijke leeservaring. Els de Roon Hertoge en Annelies de hertogh vertaalden het uit het Russisch en leveren daarmee een nieuwe kritische editie. Niet alleen de oorlog staat centraal, maar ook het menselijk leven in zijn totaliteit. Moeders en dochters, echtgenoten en broers, generaals, verpleegsters, politieke functionarissen, staalarbeiders en tractormeisjes bevolken de roman. Het getuigt op liefdevolle wijze van de onverwoestbare kracht van de menselijke geest.
Ruim twee jaar lang had Hitler almachtig geleken. Met verbazend gemak had hij heel West- en Centraal-Europa en uitgestrekte delen van Rusland en Oekraïne veroverd. De Slag om Stalingrad in 1942- ’43 was zijn eerste grote nederlaag en ontkrachtte de mythe dat hij onoverwinnelijk was. Het Duitse zesde leger, ongeveer 265.000 man, werd omsingeld en verpletterd. Dit was het keerpunt in de Tweede Wereldoorlog.
In Stalingrad laat Grossman de lezer kennismaken met de Sjaposjnikovs, die samenkomen voor een verjaardagsdiner: de familieoudste, Aleksandra Vladimirovna, zal binnenkort de stad moeten ontvluchten, Tolja vertrekt naar zijn eenheid bij de reserves, Vera, een verpleegster, wordt verliefd op een gewonde piloot, Viktor Strum zal van zijn Joodse moeder een brief krijgen die hem voor altijd zal blijven achtervolgen.
De Slag om Stalingrad zal de stad in een ruïne veranderen, maar ook nieuwe hoop doen ontkiemen.
Hardcover, NL-talig, 1024 blz, Uitgeverij Balans, € 49.95