Meer dan één West-Vlaming op vijf (22%) verwarmt woning met hout- of pelletkachel
Nu de gasprijs fors in de lift zit, moeten de overheden inzetten op de belangrijkste hernieuwbare en groene energiebron: hout- en houtpellets zijn het beste alternatief op de stijgende prijzen van fossiele brandstoffen. Welnu, meer dan één West-Vlaming op vijf (22% – BE: 22%) verwarmt zijn woning (bij) met een hout- of en pelletkachel. In de vorige winterperiode gebruikten meer dan acht op tien van hen (84,7% – BE: 88%) hun kachel evenveel of zelfs vaker als in de voorgaande jaren, ondanks de relatief zachte temperaturen. Ze deden dit om te besparen op hun energierekening (92,9% – BE: 73%) voor het comfort (78,3% – BE: 36%) en om meer controle te hebben op hoeveel geld ze uitgeven aan energie (20,5% – BE: 23%). Dat blijkt uit een onderzoek bij 1.500 Belgen, waarvan 170 West-Vlamingen, in opdracht van FEBHEL. De Belgische Interprofessionele Federatie van Hout-Energie benadrukt dat verwarmen met hout onze belangrijkste hernieuwbare en groene energiebron is en een belangrijk onderdeel vormt van onze energie-onafhankelijkheid. Ze roept de overheden op om samen het gebruik van de nieuwste generatie hout- en pelletkachels met het EcoDesign-label te stimuleren.
Een warmtepomp en een (recente) hout- of pelletkachel: perfect complementair
In 20211 werden ruim vier op vijf Belgische woningen (84%) verwarmd op geïmporteerde fossiele brandstoffen. In bijna de helft van de gevallen (48%) was dit op gas en in 36% van de gevallen op stookolie. De belangrijkste alternatieven hiervoor zijn de houtkachel, de pelletkachel en de warmtepomp, oplossingen die elkaar perfect aanvullen.
Volgens het FEBHEL-onderzoek verwarmt slechts 6% van de West-Vlamingen (8% van de Belgen) zijn woning met een warmtepomp. Deze terughoudendheid wordt deels verklaard door de hoge kostprijs en de hoge technische vereisten van de installatie. Ook de variabele efficiëntie, die afhangt van de buitentemperatuur, de kostprijs van elektriciteit enzovoort spelen een rol. Bovendien blijkt uit het onderzoek dat zo’n twee derde van de West-Vlaamse gebruikers (65% – BE: 59%) hun woning niet volledig of aangenaam kan verwarmen met enkel een warmtepomp. In maar liefst 40,9% (BE: 43%) van deze woningen is er daarom ook een hout- of pelletkachel te vinden om bij te verwarmen.
“In Noorwegen, hét land in Europa met het hoogste percentage woningen voorzien van een warmtepomp, hebben bijna al deze woningen ook een hout- of pelletkachel”, zegt Wim Vanlede van FEBHEL. “De twee systemen vullen elkaar dus perfect aan, en vormen geen concurrentie voor elkaar. Allebei helpen ze om het gebruik van fossiele brandstoffen uit de wereld te helpen. Deze combinatie verhoogt de energetische efficiëntie in zijn geheel met 20 tot 30%.”
Duurzame energiemix creëren met hout en pellets
De zoektocht naar energie-onafhankelijkheid en de sterke stijging van de energieprijzen in 2022 zorgde voor een toeloop naar hout- en pelletkachels. De sector kende dat jaar een groei van 30 tot 40%. Nu de gasprijzen vandaag opnieuw fors in de lift zitten, neemt men de voordelen van hout- en pelletkachels uit bepaalde hoeken onder vuur.
“Er wordt veel foute informatie verspreid,” zegt Wim Vanlede. “Nochtans is biomassa lokaal voldoende beschikbaar. Voor Europa telt het ook mee als hernieuwbare energie. We moeten eerlijk durven toegeven dat elke energiebron een impact heeft op ons milieu. De beste oplossing is vaak hybride: de combinatie van twee, of zelfs drie systemen. De manier waarop je die duurzame energiemix samenstelt, hangt af van de te verwarmen oppervlakte, hoe de woning geïsoleerd is, de gewenste warmte, de buitentemperatuur… Eén ding is zeker: om de Europese doelstellingen voor de vermindering van broeikasgassen te halen, moet België absoluut vertrouwen op zijn belangrijkste hernieuwbare energiebron, biomassa. Zeker nu de gasprijzen opnieuw stijgen.”
De 5 belangrijkste redenen waarom West-Vlamingen hun woning met hout of pellets verwarmen:
-
Het is een gezellige warmte (67,6% – BE: 58%)
-
Een kachel brengt sfeer in mijn interieur (54,3% – BE: 47%)
-
Hout en houtpellets zijn een goedkope brandstof (37% – BE: 24%)
-
Ik heb meer controle op hoeveel geld ik uitgeef aan energie (26,6% – BE: 26%)
-
Ik ben niet afhankelijk van één warmtebron (19,7% – BE: 32%)
De Belgen informeren en warm maken voor houtverwarming
De Belg is fan van de warmte van een hout- of pelletkachel. Hij houdt van de gezellige sfeer, het hoge rendement, de besparing, de geboden vrijheid en controle en van het duurzame aspect. Maar hij is niet altijd goed op de hoogte van de beste stooktechnieken.
“Nog al te vaak worden hout- en pelletkachels over dezelfde kam geschoren als open haarden, terwijl enkel deze laatste veel fijnstof veroorzaken,” zegt Wim Vanlede. “Daarnaast raden wij af om vochtig hout te stoken, omdat dit zorgt voor veel rookontwikkeling. Ook geeft niet elke houtsoort hetzelfde rendement. De kennis van slimme en milieuvriendelijke stooktechnieken schiet nog al te vaak te kort.
Wij juichen daarom initiatieven zoals Stook Slim toe, maar er is nog werk aan de winkel om het grote publiek hiervan te sensibiliseren! De politiek kan hier een belangrijke rol in spelen door bijvoorbeeld open haarden te ontraden en door in te zetten op een vernieuwing van het houtkachelpark. Dankzij de inspanningen van de FEBHEL-leden werden nieuwe kachelmodellen veel performanter. Met dezelfde hoeveelheid hout wordt vandaag een veel meer warmte gehaald dan enkele jaren geleden.
Het probleem? Uit het FEBHEL-onderzoek blijkt dat zo’n vijfde van de houtkachels in België al meer dan 15 jaar op de teller heeft. 6% is zelfs ouder dan een kwarteeuw.
“Naast de premies voor de installatie van een warmtepomp moeten de overheden ook de vernieuwing van het houtkachelpark stimuleren. Door de oudste toestellen te vervangen door nieuwe modellen met het EcoDesign label, kan de fijnstofuitstoot aanzienlijk verminderd worden,” zegt Wim Vanlede. “Maar dat is niet alles; mensen kunnen zo ook aanzienlijk besparen op hun energiefactuur. Als we de prijs per kilowattuur vergelijken, zijn hout en pellets vandaag de goedkoopste energiebron.”
Methodologie van het onderzoek
Het online onderzoek werd uitgevoerd door onderzoeksbureau iVOX in opdracht van de Belgische kachelsector, bij monde van FEBHEL, de Belgische Interprofessionele Federatie van Hout-energie, Stûv, Poujoulat en Stroomop tussen 7 en 18 december 2023 bij 1.500 Belgen representatief op taal, geslacht, leeftijd en diploma. De maximale foutenmarge bij 1.500 Belgen bedraagt 2,43%.
1 https://economie.fgov.be/nl/publicaties/belgian-energy-data-overview