Lepelaar nieuwe broedvogel in de Uitkerkse Polder
Alweer goed nieuws uit de Uitkerkse Polder. Daar is een broedende Lepelaar ontdekt. Het nest zat goed verstopt en was bijna niet te zien. Maar afgelopen dinsdag zagen de gidsen een pas uitgevlogen jongen nog wat onwennig heen en weer lopen op enkele slikplaten. Dirk Content, conservator en vrijwilliger Natuurpunt Blankenberge: “Eindelijk wisten we dat we een eerste geslaagd broedgeval van een Lepelaar hadden in de Uitkerkse Polder. De Lepelaar is een grote, witte moerasvogel en behoort tot de familie van de ibissen. Hij valt goed op door zijn lange, lepelvormige bek en lange, zwarte poten. Hij leeft hoofdzakelijk van kleine visjes, waterinsecten en garnalen die hij met zijn lepelbek in 30 cm diep water opvist. Zijn snavel is ultragevoelig door de talrijke tastorgaantjes aan de binnenkant. Als de vogel dan heen en weer door het water “maait” vindt de Lepelaar op de tast allerlei prooidiertjes. Tot de jaren ’70 was de Lepelaar een heel zeldzame verschijning in Noord-West Europa en dreigde hier uit te sterven. Er waren slechts een 200-tal broedparen in Nederland. Voor de rest kon je de vogel nog in Zuid-Spanje bewonderen. Enkel in Midden- en Zuid-Oost Europa kwam de Lepelaar in belangrijke concentraties voor.
Maar tegen eind vorige eeuw stegen de broedparen in Nederland dankzij vele beschermingsmaatregelen tot zo’n 1200 broedparen. Ook in de Uitkerkse Polder zagen we jaar na jaar de aantallen doortrekkende Lepelaars stijgen. Ze vonden dan ook in het natuurgebied van de Uitkerkse Polder voldoende voedsel en rust om even bij te komen vooraleer door te trekken naar hun overwinteringsgebieden in West-Afrika of Zuid-Europa, of naar hun broedgebieden in Nederland. Vanaf 1996 bleven er ook hoofdzakelijk jonge vogels overzomeren.
In 1999 werd het eerste broedgeval voor Vlaanderen vastgesteld in het Zwin. Het huidige aantal broedparen Lepelaars in Vlaanderen blijft beperkt van 20 tot 50 koppels in hoofdzakelijk 2 kolonies. De grootste kolonie was die in de Waaslandhaven (vanaf 2003) maar in 2019 volledig geroofd door vossen. Een andere kolonie bevindt zich in de Blankaart (vanaf 2013) met zo’n 15 koppels.”
Na twee mislukte broedpogingen in 2016 en 2018 was het nu eindelijk zover. Dat het een succesvol broedsel werd ondanks het droge voorjaar is uitsluitend te danken aan de inspanningen van Natuurpunt. Door middel van op zonne-energie werkende waterpompen werd zo’n 60 ha grasland met talrijke sloten, vochtig gehouden. Op die plaatsen kwamen de ouders hun voedsel zoeken. Natuurpunt is bijzonder trots op dit succesvol broedsel, omdat het onze inspanningen op vlak van natuurbeheer beloond. Naast dit broedgeval in de Uitkerkse Polder was er ook nog een succesvol broedgeval in Meetkerke. Dat maakt dat West-Vlaanderen een belangrijk verantwoordelijkheid draagt als broedgebied voor deze heel kwetsbare broedvogel. Het succesvolle broedgeval van de Lepelaar is mede te danken aan de financiële ondersteuning van vele sponsors en de Europese Commissie voor de uitbouw van de Uitkerkse Polder als natuurgebied. Via het Life-programma investeert Europa sinds 1999 in het behoud en het herstel van het unieke graslandencomplex van de Uitkerkse Polder als Europees topnatuurgebied.
(©)Foto Misjel Decleer