Ieper viert 700 jaar overlijden van Robrecht van Béthune, graaf ‘leeuw’ van Vlaanderen
Robrecht van Béthune (ca.1247-1322), ook wel gekend als ‘de Leeuw van Vlaanderen’, overleed 700 jaar geleden in Ieper. Zijn graf bevindt zich in de Sint-Maartenskathedraal. Het Stadsarchief maakt naar aanleiding van dat overlijden een erfgoedhalte op het Beeldenplein, een kleine tentoonstelling bij het graf van Robrecht van Béthune in de kathedraal en een informatiekubus in de Robrecht van Bethunelaan. Op die manier wil het archief zoveel mogelijk Ieperlingen en toeristen inlichten over de nog vaak ongekende link tussen de ‘Leeuw van Vlaanderen’ en Ieper.
Robrecht van Béthune en Ieper
Tijdens zijn leven verblijft Robrecht van Béthune regelmatig in Ieper. Op het plein het Zaalhof heeft hij in het begin van de 14de een grafelijke residentie. De graaf heeft een boontje voor Ieper, in de middeleeuwen een grote stad. Iepers laken is een luxeproduct dat over heel Europa wordt verhandeld. Ieper is daardoor rijk. Robrecht van Béthune wil de Ieperse lakenindustrie beschermen tegen concurrentie uit dorpen en kleine steden in de buurt. Daarom herstructureert en reglementeert hij de lakenhandel. In 1310 geeft hij bijvoorbeeld de toelating om Dikkebusvijver te graven. Samen met Zillebekevijver moet die de waterbevoorrading voor het vollen en verven van het laken verzekeren. Robrecht leent ook grote sommen geld bij de Ieperlingen. Als borg geeft hij onder meer de inkomsten van het bos en het land of het tolrecht op de brug van Steenstraete.
Op 17 september 1322 sterft Robrecht in Ieper. Hij krijgt een graf in de Sint-Maartenskerk. Dat wordt in de loop van de geschiedenis verschillende malen vernield en ook heropgebouwd. In 1973 wordt het graf opengemaakt en onderzocht. Zijn skelet blijkt nog in vrij goede staat. Er komt een nieuwe grafsteen en die steen kan je tot op vandaag bezoeken in de Ieperse Sint-Maartenskathedraal.
“Ondanks zijn belang als historisch figuur is de link tussen ‘de Leeuw van Vlaanderen’ met Ieper niet bij iedereen bekend. Ik ben dan ook heel blij dat het Stadsarchief het 700-jarig overlijden van Robrecht van Béthune aangrijpt om dit stukje Ieperse geschiedenis onder de aandacht te brengen op 3 locaties in onze stad. De samenwerking met de Vrienden van de Sint-Maartenskathedraal en buurtcomité de Vloei nabij de Robrecht van Béthunelaan is daarbij een voltreffer. Op die manier brengen we de geschiedenis die de wijkbewoners rechtstreeks aanbelangt naar hun eigen buurt”, aldus Valentijn Despeghel, schepen van archief
De Leeuw van Vlaanderen
Tijdens zijn leven verzet Robrecht zich vaak tegen de Franse koning. Dat maakt hem onder de Vlamingen vrij populair, in Frankrijk een stuk minder. Samen met zijn vader, Gwijde van Dampierre, zet de Franse koning hem een tijdlang gevangen. Daardoor maakt hij de Guldensporenslag (1302), aan dewelke ‘de Leeuw van Vlaanderen’ nu verbonden lijkt, niet eens mee. De Leeuw van Vlaanderen is dus een bijnaam die Robrecht van Béthune pas kreeg in de 19de eeuw van Hendrik Conscience en zijn gelijknamige boek. Van Béthune wordt onder de invloed van de 19de-eeuwse romantiek een mythische figuur voor de Vlaamse beweging, terwijl het niet zeker is of hij ooit de Vlaamse streektaal sprak of begreep.
Stadsarchief viert Robrecht van Béthune
Naar aanleiding van zijn 700-jarige overlijden gaat het Stadsarchief op zoek naar sporen van Robrecht van Béthune in de archiefcollectie. Het resultaat is vanaf 5 juli te zien als nieuwe erfgoedhalte op het Beeldenplein (aan de ingang van de bibliotheek en het archief). Ook in de Sint-Maartenskathedraal ontdek je meer over het leven en de begraafplaats van de Leeuw van Vlaanderen. En passeer je in de Hovelandwijk, hou dan zeker eens halt bij de informatiekubus in de Robrecht van Bethunelaan, de straat die in 1978 naar de bekende Vlaamse graaf werd vernoemd.