Gevonden op Oostendse zolderkamer: ‘Verrukkelijke turbulentie’ van James Ensor
In Oostende is het Ensor-jaar zopas afgesloten maar dat betekent (gelukkig) niet dat er nog flink wat nieuwigheden te rapen vallen van deze inspirerende kunstpaus. James Ensor verwierf al zeer vroeg een legendarische status. Volgens de gangbare romantische kunstopvat – tingen werd zijn werk geboren uit de persoonlijke en ideologische frustraties van een miskende, eenzame, halve gek op een zolderkamer in Oostende. Wat niet het geval is. Herwig Todts dook voor zijn onderzoek in Ensors honderden vrijgegeven brieven en zijn (naar het woord van Emile Verhaeren) ‘wonderbaarachtiglijke’ geschriften. Ze bieden een belangrijke correctie op het bestaande beeld van Ensors universum. Hij is immers niet voor één gat te vangen: Franstalig, koningsgezind, liberaal, ongelovig maar niet militant vrijzinnig, occasioneel modernist … Wreedheid jegens dieren en esthetische wandaden waren de meest uitgesproken en verwerpelijke uitingen van de boosaardigheid en dwaasheid van de mens … Cruciaal voor een goed begrip van Ensors kunst is zijn onbevredigd verlangen naar ‘gelukzaligheid’, het opperste goed. Alleen kunst kan voor hem een inspiratiebron zijn voor vervoering en ongecompliceerde levensvreugde. Laat u ook ‘vervoeren’ door dit prachtig geïllustreerd werk vol nieuwe inzichten en een diepe inkijk in Ensors rijke gedachtewereld.
Verrukkelijke Turbulentie, Herwig Todts, Harde kaft, Sterck & De Vreese, 256 blz, € 35