Brugge stelt zich kandidaat om in 2030 Europese Culturele Hoofdstad te worden

Het stadsbestuur van Brugge toont ambitie. Het college van burgemeester en schepenen heeft deze morgen principieel beslist dat Brugge zal meedingen naar de titel van Europese Culturele Hoofdstad in 2030. Over zeven jaar dus.  “We hebben in het jaar 2002 bewezen dat Brugge een schitterende Europese culturele hoofdstad was. We zijn ambitieus en stellen ons nu kandidaat voor deze titel in 2030. Samen met onze culturele partners willen we onze schouders zetten onder deze grote uitdaging”, zegt burgemeester Dirk De fauw.

Dit jaar is het precies twintig jaar geleden dat Brugge (in 2002) Europese Culturele Hoofstad werd. Sinds 2002 worden elk jaar twee Europese steden – lang op voorhand – als Culturele Hoofdsteden aangeduid. Momenteel is al beslist dat in 2030 België – met Cyprus – weer aan de beurt komt.

Tot nog toe waren volgende Belgische steden al Europese Culturele Hoofdsteden:
Antwerpen in 1993, Brussel in 2000, Brugge in 2002 en Bergen in 2015
Voor de titel in 2030 hebben zich ondertussen al zeven steden in België kandidaat gesteld: Gent, Brussel, Leuven, Luik, Kortrijk, Oostende en Turnhout.

Burgemeester Dirk De fauw: “Er is geen enkel probleem om twee keer uitverkoren te worden als Culturele Hoofdstad. Luxemburg is het al een paar keer geweest (1995 en 2007). En ook Brussel, dat al in 2000 Europese Culturele Hoofdstad was, stelt zich nu weer uitdrukkelijk kandidaat voor 2030. Het is dus perfect mogelijk, ook voor Brugge. Wat we ook voor ogen houden, is de economische return die een dergelijk verhaal met zich meebrengt. De cijfers uit 2002 tonen aan dat handel en horeca hier ook de vruchten van plukken. Maar zo’n titel zorgt ook voor een enorme boost voor de culturele sector.”

Maakt Brugge überhaupt een kans?
2030 is natuurlijk voor België niet toevallig gekozen, dat hangt nauw samen met het 200-jarig bestaan van België (1830) dus kan symbolisch de kandidatuur van Brussel – als federale én Europese hoofdstad – in dat jaar wel erg zwaar doorwegen.
Schepen van Cultuur Nico Blontrock: “Ook andere Vlaamse centrumsteden als Gent en Leuven dienen hun kandidatuur in en zijn ook niet kansloos. De keuze van een internationale jury van Europese cultuurexperten zal zwaar doorwegen bij de uiteindelijke beslissing. De originaliteit van de kandidatuur én van de inhoud van het kandidaatsdossier kunnen dus ook beslissend zijn. Daarom willen we, samen met onze culturele partners, hard werken aan een sterk en origineel dossier. Dat werk zal de komende maanden op de plank liggen.”

Burgemeester Dirk De fauw: “Normaal willen steden die zich kandidaat stellen als Europese Culturele Hoofdstad in de eerste plaats hun eigen culturele infrastructuur creëren of verbeteren, en gaat een flink deel van het bijeen gezamelde budget dus naar grote infrastructuurwerkzaamheden. Wij hebben de voorbije jaren al heel veel in culturele infrastructuur geïnvesteerd, en we zijn als stadsbestuur ook verder doorgegaan op het culturele elan dat dit Europees Jaar met zich meebracht. Zo hebben we sindsdien – met eigen en Vlaamse middelen – geïnvesteerd in een nieuw museum en een nieuwe kunstsite, compleet ook met erfgoeddepot en al. Het specifieke en originele van de Brugse kandidatuur zou er dus juist in kunnen bestaan, dat we niet gaan bedelen voor nog meer infrastructuur, maar dat we juist onze bestaande en soms eeuwenoude infrastructuur en stad aanbieden als podium of plek waar diverse landen en artiesten dan hun eigen invulling aan kunnen geven. Uit de stadsmonitor van 2020 blijkt bovendien dat maar liefst 85,6% van onze inwoners zeer tevreden zijn over deze culturele infrastructuur.”
“En dat zou meteen ook een boodschap naar de culturele wereld én naar andere Europese steden all-in kunnen zijn: niet altijd méér en méér, de creatieve kracht en de artistieke vertaling zijn uiteindelijk het belangrijkste.”

“Brugge is een stad die nu al elk jaar door acht miljoen mensen bezocht wordt: we hoeven dus ook geen Europese Culturele Hoofdstad te zijn en veel promotionele budgetten aan te wenden om meer volk naar onze eigen stad te lokken”, zegt schepen Nico Blontrock. “Integendeel: we kunnen het totaalbudget dat bij zo’n Europese Culturele Hoofdstad-titel bijeen verzameld wordt, bijna integraal artistiek aanwenden. Veel belangrijker dan het promoverhaal wordt het immers om de talloze mensen uit Europa en de wereld die naar Brugge komen, te confronteren met een actuele, originele boodschap. Veel andere kandidaat-steden weven toch altijd een verhaal waarbij ze zoveel mogelijk volk naar hun eigen stad willen lokken, Brugge hoeft dat niet te doen en kan juist als stad haar rol spelen van verbindend element tussen een Europees cultureel evenement en een maatschappelijke uitdaging voor Europa en de globale wereld. Op voorwaarde natuurlijk dat het verhaal dat we brengen dan ook écht eigentijds en origineel is.”

Hoe ziet de procedure eruit?
• 2024 – zes jaar voor het Europese Jaar 2030 – starten de geselecteerde lidstaten (België en Cyprus in dit geval) een interne competitie en publiceren ze een open oproep tot het indienen van aanvragen voor het eigen land.

• 2025: de ingediende aanvragen worden kort na de preselectiefase door een internationaal panel van onafhankelijke experten (zowat 10 mensen, waaronder tot nu toe ook telkens twee experten uit het gastland zelf) getoetst aan een set van criteria. Dit leidt tot een shortlist van kandidaat-steden die vervolgens een definitief bidbook moeten indienen.

• 2025: het internationaal experten-panel beoordeelt de definitieve aanvragen en beveelt per gastland één stad aan voor de titel, dat advies wordt ook al publiek naar buiten gebracht.

• 2026: de relevante overheid voor dat land, in het federale België is dat het Overlegcomité, aangezien cultuur een regionale materie is, wijst uiterlijk vier jaar voor het titeljaar vervolgens de titelstad aan als Culturele Hoofdstad van Europa voor dat betrokken jaar en volgt hierbij normaliter het advies van het experten-panel. De rol van de Europese Commissie is (beperkt) ervoor te zorgen dat de regels die op EU-niveau zijn vastgelegd, overal werden nageleefd.

• 2027 en volgende jaren tot 2030: verdere uitwerking en voorbereiding voor het titeljaar door de titeldragende stad per gastland, die hierin wordt bijgestaan en opgevolgd door het experten-panel.

“De eerste stap in een nieuw Europese Culturele Hoofdstadjaar (2030) is dus vanmorgen genomen door de principiële beslissing van het college van burgemeester en schepenen om ons kandidaat te stellen. De cultuurbeleidscoördinator en de coördinator strategische cel hebben nu de opdracht gekregen om een werkgroep op te richten om deze kandidatuur voor te bereiden. Zij zullen in eerste instantie een plan van aanpak opmaken. Wordt dus vervolgd”, aldus burgemeester Dirk De fauw.