Assebroek vreest vernietiging van historisch erfgoed en groen door geplande verkaveling

Op Assebroek bij Brugge ligt tussen de Kerklaan, Molenstraat en Goedmoedstraat een prachtig stukje erfgoed dat op de inventaris van Onroerend erfgoed wordt omschreven als ‘dorpswoningen, met aan de straatkant een vrijstaand, laag volume met 19de-eeuws uitzicht bestaande uit twee woonhuizen en lager stalgedeelte.’ In de omvangrijke verwilderde tuinen achteraan vol waardevolle fauna en flora zou er zich volgens oud kaartmateriaal reeds in de 16de eeuw een belangrijke walgracht hebben bevonden. De woningen aan de straat staan ook afgebeeld op een kadasterkaart van 1809. Dit perceel is nog steeds eigendom van de Assebroekse Kerkfabriek, en gedurende meer dan 15 jaar waren er discussies aan de gang met projectontwikkelaars.

In september 2023 bleek plots alles geregeld te zijn en verscheen er een omgevingsvergunning om het perceel op te splitsen tot maar liefst 25 loten voor éénsgezinswoningen! De buurt organiseerde zich kordaat in de actiegroep ‘Red onze Assebroekse Dorpswoningen’ en meer dan honderd omwonenden ondertekenden het collectieve bezwaarschrift of dienden zelf individueel bezwaar in. Dit mocht echter niet baten, en het College van Burgemeester en Schepenen van Brugge verleende ondanks alle bezwaren begin 2025 toch de vergunning. Hierop gingen diezelfde omwonenden samen met VZW Bescherm Bomen en Natuur in beroep bij de Provincie, een procedure die nu nog loopt.
Wateroverlast en slecht waterbeheer:
De ganse buurt kampt al vele jaren met waterzieke gronden en pluviale overstromingrisico’s. De buurtbewoners bezorgden het stadsbestuur heel wat foto’s die aantonen aan dat het perceel elk jaar gedurende de winter grotendeels onder water staat. De geplande verkaveling ligt in een pluviaal overstromingsgevoelig gebied, en vlakbij het signaalgebied van de Assebroekse Meersen, wat extra risico’s met zich meebrengt. De Kerklaan wordt op de overstromingskaarten blauw gekleurd omdat bij hevige regenval de riolen vaak het regenwater niet tijdig kunnen afvoeren en de straat dan regelmatig blank staat. Een problematiek die gans Ver Assebroek teistert. Het perceel zelf staat op de nieuwe Vlaamse overstromingskaarten echter foutief aangeduid als “Geen overstroming gemodelleerd”. Dat betekent trouwens enkel dat men op de diensten die deze kaarten beheren niet over data met betrekking tot overstromingen beschikt. Stad Brugge interpreteert dit foutief als een feitelijke garantie dat er in realiteit geen overstromingsrisico’s zijn! Stad Brugge weigert daarnaast om de feitelijke bewijzen met foto’s van hoe het perceel elke winter onder water staat in aanmerking te nemen, en klampt zich halsstarrig vast aan deze onvolledige overstromingskaarten.

Daarnaast kregen ze ook gunstig advies van de Oostkustpolder die wellicht werd gemaakt van achter een bureau door mensen die nog nooit ter plaatse zijn geweest. Stad Brugge stelt heel cynisch in hun antwoord op de bezwaren dat het aanleggen van “een wadi” de situatie voor de buurt zal verbeteren op vlak van waterbeheer! Ze menen dat de geplande buffer- en open infiltratievoorzieningen voldoende capaciteit hebben om bijkomende neerslag op te vangen en er voldoende maatregelen zullen worden getroffen om mogelijke negatieve effecten op de omgeving op te vangen. De buurtbewoners weten maar al te goed dat het ophogen, verharden en afvoeren van al dit extra water, dat op heden kan blijven staan op het perceel zelf, de rioleringen en waterlopen overbelasten, en wateroverlast zal veroorzaken op de lager gelegen percelen van de huidige bewoners. Een dergelijke verharding van een op heden grotendeels onverhard perceel is ook flagrant in strijd met de richtlijnen van de Blue Deal, die gericht zijn op ontharding en duurzaam waterbeheer.

Verlies van belangrijk archeologisch en historisch erfgoed
Het perceel met de dorpswoningen heeft een erg hoge archeologische en historische waarde. De site bevat een unieke circulaire structuur, waaraan dit project onherstelbare schade zal toebrengen. De walgracht dateert uit de middeleeuwen, moet archeologisch nog verder worden onderzocht, en is van groot historisch belang. Het is staat buiten twijfel dat de walgracht op het perceel van de verkaveling, met de vermelding daarvan in de oude historische documenten, gelinkt is aan het monument van de circulaire structuur van de Meersenringen, de Kerk van Onze Lieve Vrouw van Assebroek en het Leenhof. Deze liggen nauwelijks een boogscheut verder. Het is dan ook onaanvaardbaar de waardevolle archeologische site zou worden vernietigd zonder dat deze verder wetenschappelijk kon worden onderzocht. Dit erfgoed in z’n geheel vormt één van de meest opmerkelijke archeologische structuren van Vlaanderen, waar volgens historische en archeologische bronnen de heren van Assebroek op het einde van de 12de of het begin van de 13de eeuw een monumentaal kasteel bouwden. Het historisch en archeologisch potentieel van het perceel zal onherroepelijk zal verloren gaan met de verkaveling en de bouw van de woningen.

Het verdwijnen van deze structuur zou een onherstelbaar verlies betekenen voor toekomstige generaties en zou de unieke historische waarde van de site vernietigen. Het gebrek aan uitgebreide archeologische onderzoeken en de snelle lichtzinnige goedkeuring van de plannen getuigen van een zorgwekkend gebrek aan respect van het huidige Stadsbestuur voor onroerend erfgoed wanneer er snel wat geld te verdienen valt.

Tal van andere inhoudelijke bezwaren
• De toename van de verkeers- en parkeerdruk de verkeersonveiligheid. De Astridlaan is een erg onveilige druk bereden invalsweg, en met elk mega-project dat erbij komt moet deze al dat extra verkeer slikken. Volgens recente metingen worden de toegestane limieten voor de luchtkwaliteit en geluidsoverlast langs de Astridlaan ernstig overschreden. Dat de verkeersveiligheid sterk te wensen overlaat en de fietspaden moorstrookjes zijn werd tevens officieel erkend door alle overheidsinstanties. Toch vertikt Stad Brugge het om een alomvattende mobiliteitsstudie te maken voor Assebroek, en blijft ze dergelijke intensieve inbreidingsprojecten vergunnen zonder rekening te houden met de ontsluiting en de mobiliteit. De kruik gaat maar zolang te water tot ze breekt!
• Verharding van een mooie groene hoek en aftakeling van de leefbaarheid van de buurt. Het perceel vormt op heden een groot groen binnengebied in een grotendeels verharde wijk, waar de mensen al erg dicht op elkaar wonen. Assebroek is nu al de dichtst bevolkte gemeente van West-Vlaanderen! Op dit perceel wil men maar liefst 25 woningen plotten, waarbij zelfs de dienst Openbaar Domein van Stad Brugge negatief advies gaf omdat de percelen en de tuintjes zo klein zijn dat het niet mogelijk is om er nog een boom te planten! Er blijft daarnaast nauwelijks groen openbaar domein of recreatieve ruimte over. Een voormalig groene plek wordt een onleefbare intensieve verkaveling, waar zelfs geen plaats is om nieuwe bomen te planten ter compensatie van de bomen die men zal kappen!
• Onvolledige Milieu-Effectenrapportage (MER). Deze verplichte natuurtoets werd niet uitgevoerd, en er is geen gedetailleerde analyse van de impact op de biodiversiteit en het bestaande groen. De MER bevat geen uitgebreide beoordeling van de milieueffecten, zoals vereist door de regelgeving, en negeert belangrijke factoren zoals de impact op lokale flora en fauna, de luchtkwaliteit en het waterbeheer. Dit getuigt van een gebrek aan grondigheid en zorgvuldigheid in de beoordeling van de milieueffecten van het project. Er zijn nog heel wat andere bezwaren, maar dit zijn de voornaamste.

Enkele buurtbewoners wilden weten hoe de vork precies aan de steel zat, en gingen op zoek naar concrete cijfers. Ze stelden vast dat de Brugse bevolking de voorbije 20 jaar nauwelijks was aangegroeid, terwijl er al die jaren wel massaal woningen werden bijgebouwd op het Brugse grondgebied. Ze kwamen ook te weten dat het probleem van de leegstand in Brugge stilaan schrijnende proporties aanneemt, terwijl er werd bespaard op de diensten die dit zouden moeten opvolgen, in kaart brengen en aanpakken. Op de vraag hoeveel bouwvergunningen werden verleend en aan welke projectontwikkelaars kregen ze vreemd genoeg geen antwoord. We kunnen dan ook moeilijk geloven dat deze bouwwoede wordt gedreven door de nood aan betaalbare woningen. Net zoals zoveel andere Bruggelingen valt het ons op hoe het overal vol hangt met foto’s voor verkiezingscampagnes van politici op percelen waar projectontwikkelaars heel recent een vergunning kregen om het zoveelste mega-vastgoedproject te realiseren. Op tal van plaatsen op Assebroek is men letterlijk de bakstenen aan het zetten of het beton van de vloerplaat aan het gieten achter de plakkaten voor de verkiezingscampagnes! Op facebook maakte men zelfs een veelzeggende collage van dit fenomeen! Dat diezelfde politici de politieke verantwoordelijkheid dragen voor het verlenen van deze vergunningen roept bij heel wat mensen toch vragen op!

Naar aanleiding van het beroep bij de Provincie werd aan Stad Brugge nogmaals advies gevraagd. Het college van Burgemeester en Schepenen besprak dit in de zitting van 3 juni 2024 en adviseerde de Provincie om het hoger beroep van de omwonenden als ongegrond te verklaren en de vergunning onder dezelfde voorwaarden toe te kennen. Daarbij stelt ze zich op als een fervent verdediger van het project, en slooft ze zich in het advies uit om alle bezwaren van de omwonenden onderuit te halen, te minimaliseren, of zelfs te ridiculiseren. Sterker nog, ze mandateert de jurist van de dienst Omgeving Brugge, om op de hoorzitting van de Provincie het project persoonlijk te gaan verdedigen tegenover de omwonenden die in beroep gingen. We vinden het erg vreemd dat Stad Brugge zich zo voor de kar laat spannen om met man en macht vergunningen voor projectontwikkelaars goedgekeurd te krijgen door hogere overheidsinstanties! Dit gebeurde in de voorbije jaren op opmerkelijke wijze voor verschillende dossiers waarbij projectontwikkelaars vergunningen aanvroegen voor grootschalige bouwprojecten op Assebroek!
Conclusie:
De verleende omgevingsvergunning houdt te veel risico’s in voor de omgeving en is volkomen in strijd met goed waterbeheer en de bescherming van ons historisch erfgoed. Het is onaanvaardbaar dat deze vergunning werd verleend zonder enige aandacht voor de negatieve impact op de leefbaarheid, verkeersveiligheid en het milieu. De huidige plannen tonen een ernstige nalatigheid in de beoordeling van de daadwerkelijke risico’s en de impact op de gemeenschap en het milieu.
Oproep
Wij roepen de bevoegde instanties op om onze bezwaren serieus te nemen en het besluit te heroverwegen. Wij vragen om maatregelen die ons milieu, onze veiligheid en ons erfgoed beschermen. Wij dringen erop aan dat het stadsbestuur geen vergunning verleent voor deze verkaveling en de zorgen van haar burgers serieus neemt.