Apzi-Voka West-Vlaanderen verenigt en verdedigt bedrijven in haven van Zeebrugge

Apzi – Voka West-Vlaanderen organiseerde afgelopen donderdag 26 januari haar nieuwjaarsreceptie
van de Zeebrugse havengemeenschap, met de medewerking van Port of Antwerp-Bruges. Samen met alle Zeebrugse havenbedrijven en hun medewerkers, alle organisaties en officiële instanties die bij de haven betrokken zijn, klonken ze op het nieuwe jaar. Na de ontvangst was er de introductie en terugblik op het voorbije jaar door Marc Adriansens (Voorzitter Apzi – Voka West-Vlaanderen) en Jacques Vandermeiren (CEO Port of Antwerp-Bruges)

Daarna volgde een panelgesprek over energietransitie met pioniers Fluxys, Engie, Eoly – Colruyt Group Energy en Port of Antwerp-Bruges en een videoboodschap door Vlaams minister van Mobiliteit & Openbare Werken Lydia Peeters. Het slotwoord was weggelegd voor Annick De Ridder (voorzitter Port of Antwerp-Bruges) en Dirk De fauw (ondervoorzitter Port of Antwerp-Bruges). Moderator van dienst was Xavier Taveirne (journalist en presentator VRT).

Bij de start van het nieuwe jaar formuleert Apzi-Voka West-Vlaanderen haar standpunten in
verschillende dossiers die van belang zijn voor de Zeebrugse havenbedrijven. Deze dossiers werden
eerder besproken met het havenbestuur van Port of Antwerp-Bruges (cfr. Het ‘tienpuntenplan’ dat in
het licht van de havenfusie werd opgesteld door Apzi-Voka) en zullen verder opgevolgd worden met
het oog op de Vlaamse en federale verkiezingen in 2024.
1. Krapte op de arbeidsmarkt
Voor de Zeebrugse havengemeenschap is de arbeidsmarktkrapte een heet hangijzer. Het activeren van
de inactieve beroepsbevolking, levenslang bijleren en gerichte economische arbeidsmigratie moeten
soelaas brengen.
Apzi-Voka West-Vlaanderen, Port of Antwerp-Bruges, VDAB, CEWEZ en TUA WEST zetten daarom
samen hun schouders onder een nieuwe havenpromotiecampagne waarbij de partners
werkzoekenden en geïnteresseerden warm willen maken voor een job in de haven van Zeebrugge.
Marc Adriansens, voorzitter van Apzi-Voka West-Vlaanderen: “Vandaag zijn er enkel en alleen in
Zeebrugge 1.045 openstaande vacatures op de website van de VDAB. Daarnaast zal CEWEZ dit jaar
meer dan 700 havenarbeiders aanwerven en opleiden (365 havenarbeiders en evenveel logistiekers
en gelegenheidshavenarbeiders). Om al deze vacatures ingevuld te krijgen moeten we de haven en de
havenbedrijven beter bekend maken bij het ruime publiek. We werken daarom ook samen met de
hoger onderwijsinstellingen en met het VTI Zeebrugge dat zich omvormt tot een echte havenschool.
Dit zal een echte troef zijn voor Zeebrugge.”
Daarnaast wordt via het project WELT ondersteuning geboden aan bedrijven die willen inzetten op
een duurzaam en toekomstgericht HR-beleid. De brandende arbeidsmarkt laat zich niet enkel voelen
in de instroom, maar ook in het behoud en de ontwikkeling van medewerkers. Meer dan ooit is
bedrijfscultuur belangrijk om mensen aan te trekken én te houden, en moet je flexibel omspringen
met het inzetten en opleiden van talent.
2. Start bouwwerken nieuwe Visartsluis
In februari 2022 vond er een speciale hoorzitting plaats in het Vlaams Parlement over de nieuwe
Visartsluis in de haven van Zeebrugge, waar Apzi-Voka West-Vlaanderen als één van de sprekers aan
de alarmbel trok. Enkele maanden daarvoor was namelijk een enorme vertraging in dit dossier
aangekondigd. Op vraag van de bedrijven werd de aanpak van de overheid bijgestuurd en zetten de
politieke partijen de neus in dezelfde richting. Er komt nog voor het einde van deze legislatuur een
onomkeerbare beslissing. Apzi-Voka is tevreden met dit engagement van de Vlaamse regering maar
vraagt om zo snel mogelijk te starten met de echte bouwwerken.
“Er is weliswaar een stappenplan, maar er blijft onduidelijkheid over het start- en eindpunt der werken.
Momenteel wordt het jaar 2027 genoemd als startpunt voor de bouwwerken, die tien jaar zouden
duren. Dit moet sneller kunnen. Momenteel is er heel wat onduidelijkheid en onzekerheid, wat
moeilijk is voor zowel omwonenden als bedrijven. De huidige Vlaamse regering dient nog deze
legislatuur een onomkeerbare beslissing te nemen en tegelijk het benodigde budget te voorzien. Het
moet dan één van de eerste beleidsdaden van de volgende Vlaamse regering zijn om de schop in de
grond te steken” zegt Marc Adriansens.
Standpunten Apzi-Voka West-Vlaanderen januari 2023 2
3. Investeringen in de haven van Zeebrugge
Apzi-Voka West-Vlaanderen vraagt garanties aan Port of Antwerp-Bruges inzake investeringen in de
infrastructuur in de haven van Zeebrugge. Hoewel de havengelden in Zeebrugge recent sterk verhoogd
werden, ziet Apzi-Voka nog geen gelijke verhoging van de investeringsbudgetten in lokale
infrastructuur of dienstverlening.
“Sinds nieuwjaar voerde Port of Antwerp-Bruges een forse stijging van 10% op de tarieven door. In een
naburige haven zoals Rotterdam beperkt de tariefverhoging zich tot een fractie van de inflatie (2,3%)
en wordt een korting van 6% toegestaan. In Hamburg en Bremen bedraagt de verhoging ongeveer 5%.
Er werd geen rekening gehouden met de moeilijke geopolitieke en economische omstandigheden, wat
in het verleden wel het geval was (bvb. tijdens de financiële crisis in 2008-2009)” betreurt Marc
Adriansens.
Voor Apzi-Voka is het primordiaal dat er ook in de komende jaren belangrijke budgetten voor het
platform Zeebrugge voorzien worden. In het financieel plan van Port of Antwerp-Bruges wordt voor
2023 een investeringsbedrag ten belope van 304,91 miljoen euro voorzien. Hiervan is 43,41 miljoen
euro voorzien voor projecten in Zeebrugge, met de intentie om volgend jaar het investeringsbedrag
in het platform Zeebrugge op te schroeven.
Marc Adriansens: “We vragen het havenbestuur om meer middelen te investeren in het platform
Zeebrugge. De bedrijven in de haven van Zeebrugge hebben uitzonderlijk gepresteerd de voorbije
jaren en dragen sterk bij aan het succes van Port of Antwerp-Bruges.”
4. Binnenvaart & estuaire scheepvaart
Na jaren ijveren is er eindelijk een doorbraak gekomen inzake de estuaire vaart. De juridische
hinderpalen die Nederland opwierp zijn binnenkort van de baan, waardoor er meer goederen vanuit
Zeebrugge over zee en via de Westerschelde naar het hinterland getransporteerd zullen kunnen
worden. Aangezien die overeenkomst enkel de juridische knelpunten aanpakt, is de overeenkomst
voor Apzi-Voka West-Vlaanderen onvoldoende. Ook de technische voorwaarden waaraan een estuair
schip moet voldoen, moeten nog een heel pak soepeler worden.
“Estuaire vaart zal pas een volwaardig alternatief zijn als ook normale binnenvaartschepen over zee
mogen varen. Dat is nu in de verste verte niet het geval. Er zijn heel wat technische verschillen tussen
een estuair schip en een binnenvaartschip. Voor het vervoer van containers vanuit Zeebrugge naar
Antwerpen en het Rijngebied is de estuaire vaart zeker interessant. Om goederen vanuit het Seine-
Scheldebekken naar Zeebrugge te vervoeren daarentegen, zijn estuaire schepen ongeschikt. Dat moet
via reguliere binnenvaart” aldus Marc Adriansens.
Tegelijk raakte in december ’22 bekend dat een verbreding en verdieping van het Schipdonkkanaal er
niet zal komen. Voor Apzi-Voka blijft de ‘natte’ hinterlandontsluiting van Zeebrugge een en-en-verhaal,
waarbij binnenvaart en estuaire vaart een rol spelen. Naast de estuaire scheepvaart moeten ook
binnenvaartschepen tot 2500 ton naar de haven van Zeebrugge kunnen blijven varen.
Marc Adriansens: “De Vlaamse Regering moet nu een duidelijke keuze maken voor de opwaardering
van het kanaal Gent-Brugge en de Ringvaart rond Brugge. Deze kanalen worden al jaren
stiefmoederlijk behandeld. Op een boogscheut volgen de kritieke punten elkaar op. De
‘bruggenmiserie’ is niet goed voor de scheepvaart richting Zeebrugge. Een positief punt is dat de
omgevingsvergunning voor de Steenbruggebrug aangevraagd is en dat de werken normaal gezien in
2023 zullen starten. Maar verderop blijft er heel wat werk aan de winkel. Er is nog altijd geen
definitieve oplossing voor de tweede Kruispoortbrug. De Boudewijnbrug kent steeds vaker technische
problemen. Enkele maanden geleden botste een schip tegen de Krakelebrug. Sindsdien is die
geblokkeerd, zonder uitzicht op herstelling. En ondertussen blijft een oplossing uit voor de
krakemikkige Dampoortbruggen en Dampoortsluis. Gezien hun beperkte gabarit vormen zij bovendien
Standpunten Apzi-Voka West-Vlaanderen januari 2023 3
een bottleneck van jewelste voor schepen richting Zeebrugge. De overheid blijft hier in gebreke. Er
moet dringend geïnvesteerd worden in de binnenvaartinfrastructuur.”
5. Hinterlandontsluiting via het spoor en snelweg
Er zijn ook extra investeringen in het spoor nodig om meer goederen per trein vanuit de haven naar
het hinterland te brengen. Enerzijds moet de verbinding richting Noord-Frankijk naar een hoger niveau
getild worden. Anderzijds moet vooral de spoorverbinding tussen Zeebrugge en Antwerpen dringend
opgewaardeerd worden.
“Een echte havenspoorlijn die Zeebrugge en Antwerpen verbindt en goederen op een zeer snelle
manier tussen deze twee havens kan vervoeren, wordt dè topprioriteit voor de komende jaren” zegt
Marc Adriansens stellig.
Ook de autosnelwegen verdienen een verdere upgrade. De limieten van de E403 zijn intussen bereikt,
daarom moet er een derde rijstrook bijkomen tussen Roeselare en Brugge en dit in beide richtingen.
De omvorming van de E34/N49 (met haar talrijke levensgevaarlijke kruispunten) tot volwaardige
autosnelweg moet eveneens dringend aangepakt worden.
6. Havenarbeid
In Zeebrugge zijn er 2.282 erkende havenarbeiders. Met de gelegenheidshavenarbeiders en
logistiekers erbij stijgt dit aantal tot 2.933 havenarbeiders. Voor de havenbedrijven vormen zij een
essentiële schakel in de havenactiviteit.
De wetgeving rond havenarbeid is een federale bevoegdheid, maar er zijn lokale toepassingen en
reglementen (codex). De specifieke regelingen en arbeidsomstandigheden in Zeebrugge moeten
bijgevolg behouden blijven.
7. Loodsen
Het Vlaamse loodsenkorps telt in totaal een kleine 300-tal loodsen (waarvan een 37-tal kustloodsen).
Tegen 2027 zullen er ongeveer 70 mensen uitstromen (pensionering enz.), dit is ongeveer een kwart
van het loodsenkorps. Ook en vooral in Zeebrugge is de capaciteit aan loodsen te beperkt. De meeste
kustloodsen zijn op leeftijd en er is te weinig instroom. Aangezien de opleidingstijd voor een loods vele
jaren duurt (tot 7 jaar om de grootste schepen te kunnen beloodsen), zal het tekort aan loodsen zich
in Zeebrugge de komende jaren steeds feller laten voelen.
Marc Adriansens: “Zeebrugge moet de beschikking hebben of krijgen over meer loodsen. Er moeten
dringend extra loodsen aangeworven en opgeleid worden. De loodsen aan de kust zijn efficiënt en
flexibel, maar in drukke periodes of tijdens verlofperiodes laat het loodsentekort zich sterk voelen. Dit
wordt versterkt door de gestegen trafiek naar Zeebrugge waardoor meer loodsen nodig zijn. Deze
moeten de juiste kwalificaties en competenties hebben, zodat ook de grootste schepen de haven
binnengeloodst kunnen worden.”
8. Duurzaamheid
Zeebrugge speelt een belangrijke rol als groene-energiehub. In Zeebrugge staan heel wat turbines die
stroom leven aan terminals, schepen en omwonenden. Daarnaast wordt er sterk ingezet op waterstof.
Hyoffwind, een samenwerkingsverband tussen Fluxys en Virya Energy, bouwt een waterstoffabriek in
Standpunten Apzi-Voka West-Vlaanderen januari 2023 4
de haven van Zeebrugge. Daarnaast moet er verder geïnvesteerd worden in walstroomvoorzieningen
voor zeeschepen.
Marc Adriansens: “Heel wat bedrijven zetten in op duurzaamheid en investeren in groene energie,
windmolens, enz. Het vergunningenbeleid blijft echter voor verbetering vatbaar. Dit moet nog heel
wat sneller en efficiënter kunnen.”
9. Impact kustbescherming op de haven van Zeebrugge
Met het onderzoekstraject Kustvisie onderzoekt de Vlaamse overheid hoe we onze kust op lange
termijn kunnen blijven beschermen tegen overstromingen en een stijgende zeespiegel (van 1, 2 of 3
meter). De finale onderzoeksresultaten worden in maart 2023 verwacht. Kustvisie bouwt verder op
het Masterplan Kustveiligheid (dat momenteel in uitvoering is). Dat is voldoende om ons tot 2050 te
beschermen, maar daarna zullen extra maatregelen nodig zijn. Voor de strandzones worden
momenteel nog drie alternatieven verder onderzocht. Voor de kusthavens wordt een apart traject
gelopen. Dat is nodig omdat er voor de havens extra uitdagingen zijn inzake waterkering, afwatering
van water uit het binnenland naar zee, hoe de haven operationeel kan blijven ondanks de
zeespiegelstijging, enz.
“Voor Apzi-Voka is het belangrijk dat er nu reeds wordt nagedacht over een toekomstige uitbreiding
van de haven van Zeebrugge op zee. Dit dient meegenomen te worden in het studiewerk in het kader
van Kustvisie.”
10. Ruimtegebruik in de haven
Om de havenbedrijven ook in de toekomst te kunnen laten groeien, moet er voldoende ruimte
voorzien worden. De bedrijven zijn bereid om efficiëntiewinsten te boeken waar mogelijk, maar
aangezien de Transportzone overvol zit en de Maritieme Logistieke Zone zich ook volop ontwikkelt, is
het belangrijk dat het gebied van de Dudzeelse Polder binnen de afbakening van het havengebied blijft.
Op korte termijn kan een belangrijke quick-win gerealiseerd worden door de enorme zandbergen
(meer dan 2 miljoen kubieke meter) die op havenareaal gestockeerd liggen, te verplaatsen of
verwijderen